همایش ترنّم وصل و تجلیل‌ از مشاهیر سبزوار

 

همایش ترنّم وصل و تجلیل‌ از مشاهیر سبزوار

 

موسی الرضا گلدانی،دبیر همایش ترنّم‌ وصل،در مقدمه‌ی نشریه‌ی این همایش‌ نوشته است که:

«بر آن شدیم تا به بهانه‌ی این همایش، نگاهی هرچند گذرا بر مشاهیر و فرهیختگان‌ دیار سربداران،سرزمین اندیشه و ادب، خاستگاه مردمی عالم دوست و عالم‌پرور داشته باشیم،و نیز به حکم:آب دریا را اگر نتوان کشید/هم به قدر تشنگی باید چشید، سعی بر آن داشتیم تا هر آن‌چه در حیطه‌ی‌ نظر و نگاه اندک ما بود،به شرح این‌ مختصر تقدیم داریم.ولی زمان فرصت آن‌ را به ما نداد تا شرح حال همه‌ی بزرگوارانی‌ را که در این سامان،رسالت انسانی و همت‌ عالمانه‌ی خویش را در مقام ترویج علم و معرفت به جای آورده‌اند،به رشته‌ی تحریر درآورده و در این مجلّد جای دهیم.لذا،باشد تا شمایان در گامی فراتر از آن‌چه به شرح‌ این مجموعه تقدیم می‌گردد،کاستی‌ها را جبران و حق را به جای آورید.»

در این همایش که در دانشگاه تربیت‌ معلم سبزوار برگزار شد و نیز در همایش‌ دیگری در 27 اردیبهشت 1384(سالروز درگذشت زنده‌یاد آیت اللّه سید علینقی امین)، از شخصیت‌های فرهنگی فراوانی که در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری از خطه‌ی‌ بیهق برخاسته‌اند،تجلیل به عمل آمد.هرچند معرفی بعضی خالی از تسامحی نیست،

«حاج ملا هادی سبزواری(اسرار)؛ فیلسئف،عارف،شاعر و اصولی.دارای بیش‌ از 27 اثر.از جمله:شرح منظومه،شرح‌ دعای جوشن کبیر،اسرار الحکم،دیوان اشعار.

میرزا ابراهیم وثوق الحکمای سبزواری؛ عارف و حکیم.آثار:شرح دعای عدیله،شرح‌ گلشن راز،شرح صحیفه‌ی سجادیه و...

ملا داود قاضی‌زاده‌ی صدخروی؛آثار: شرح حماسه‌ی بدیعیه داودیه،تصحیح‌ ابو الفتح و...

ملا اسماعیل دولت‌آبادی سبزواری؛ عارف و واعظ.آثار:کتاب الملائکه، کتاب الانسان،بدایع الاخبار،مجمع النورین.

سید حسن امین الشریعه؛شاعر و نویسنده،آثار:اخلاق امینی، مصالح الصالحین،کشکول امینی و دیوان.

میرزا محمد باقر شریعتمدار؛فقیه.آثار: شهاب المبین،ضیاء البصر.

حاج شیخ محمد علی فاضل صدخروی؛ نویسنده.آثار:شرح دعای عرفه.

میرزا فضل اللّه بدایع نگار؛نویسنده و شاعر.آثار:بدایع الاشعار تاریخ مشهد.

حاج میرزا محمد حسن بقراط التولیه؛ طبیب و ادیب.آثار:قوانین الصحه، علاج الامراض،ضیاء العنین و...

تجلی سبزواری؛مورّخ و نویسنده.آثار: ارمغان تجلی،نیاز تجلی،تجددنامه،تاریخ‌ انقلاب خراسان،طالب‌نامه و...

میرزا حسین علوی آزاد منجیری؛عالم و سیاستمدار و نویسنده.آثار:فلسفه،تفسیر آیه‌ی نور،تفسیر آیه‌ی خلافت،حاشیه بر رسایل انصاری و...

شیخ محمد ابراهیم اسراری؛شاعر و عارف.آثار:شرح دعای کمیل،رساله در معانی و بیان،شرح دعای ابو حمزه،دیوان‌ اشعار و...

شیخ ولی اللّه اسراری؛امام جماعت و نویسنده.آثار:یکتاپرستی،گنجینه‌ی اسرار، گنجینه‌ی صفات و...

ابو الفیض مهدی حکیمی(ضیاء الحق)؛ شاعر.آثار:دیوان غزلیات.

سید محمد مهدی علوی العریضی؛ نویسنده و محقق.دارای 9 اثر.از جمله: خیر التحف،نابغه العراق،تاریخ طوس و...

میرزا حسین فقیه سبزواری؛مجتهد و فقیه.آثار:هدایت الانام،تقریرات فقه و اصول،مناسک حج و...

سید عبد اللّه برهان؛خطیب و شاعر.آثار: حقیقت الا بداع،الکواکب الاسعد،دیوان اشعار.

ضیاء الحق ناوی؛طبیب و شاعر.آثار: ارمغان نوروز.

محمد علی حسام الشریعه؛مورّخ و شاعر. آثار:مرآة التواریخ،میزان العقاید،دیوان اشعار.

محمد بن حبیب فریومدی؛مفسر.آثار: الجدید فی تفسیر قرآن المجید، مهذب الاحکام و...

شیخ الرئیس هاشم میرزا افسر؛شاعر و سیاستمدار و رییس اولین انجمن ادبی ایران. آثار:دیوان اشعار.

سید محمد باقر عربشاهی؛شاعر.دارای‌ هفت اثر،از جمله:الحکمت و الادب، سرمایه‌ی سخن،الدین و الادب و...

سید علینقی امین؛محقق و نویسنده. دارای 19 اثر،از جمله:خداشناسی و اعتقادات،شرح دعای کمیل،جلوه‌ی حق، چشمه‌ی خورشید،تاریخ سبزوار و...

سید عبد الاعلی موسوی سبزواری؛ مرجع تقلید.دارای 15 اثر،از جمله: تهذیب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام(در 30 جلد).

میر سید علی سپهر؛شاعر و موسیقیدان. آثار:دیوان اشعار.

پروفسور احمد شفائی؛نویسنده و محقق.آثار:قوانین تیر،آیین‌نامه‌ی تیر، خدمات صحرایی،مبانی علمی و دستوری و زبان فارسی و...

حسین مروجی؛خطیب و نویسنده.بیش‌ از 300 خطبه در چهار زبان مختلف و دیوان‌ اشعار و...

قاسم غنی؛حکیم و طبیب.دارای 16 اثر،از جمله:تاریخ تصوف در ایران،تاریخ‌ عصر حافظ،احوال و آثار ابن سینا، یادداشت‌های غنی(در 12 جلد)و...

محمد تقی شریعتی؛محقق و مفسر. بیش‌تر از 13 اثر،از آن جمله:تفسیر نوین، فایده و لزوم دین،تأثیر هنرهای مسلمین، مبانی اقتصاد اسلامی و...

علی شریعتی؛دارای بالغ بر 80 اثر،از جمله:تاریخ ادیان،ابوذر،هبوط،کویر، مسؤولیت شیعه بودن و...

در 27 اردیبهشت 1384(سالگرد درگذشت استاد علینقی امین)نیز مراسم‌ گسترده‌یی در جهت تجلیل از رجال علمی و مشاهیر ادبی سبزوار در آن شهر برگزار شد ژکه سخنرانان اصلی آن آیت اللّه سید محم‌ امین(سرپرست حوزه‌ی علمیه‌ی مسجد خاتم الانبیاء تهرانپارس)،دکتر محمد علوی‌ مقدم(استاد ادبیات دانشگاه فردوسی‌ مشهد)،حجت الاسلام ابراهیمی‌ (امام جمعه‌ی سبزوار)،محمد علی محمدی‌ (رییس سابق آموزش و پرورش سبزوار و مدیر اجرایی حوزه‌ی علمیه‌ی شهرستان‌ سبزوار)بودند.

 

مجله حافظ ، خرداد 1384 ، شماره 15  ، صفحه 101

برهان المحققین سبزواری

برهان المحققین سبزواری

امین، سید حسن

 

روان شاد حاج سید عبد اله برهان،فرزند مرحوم سید حسن پیشنماز سبزواری‏ از سادات موسوی،متولد سال 1305 هجری قمری،در گذشتهء بیستم شعبان‏ یکهزار و سیصد و هشتاد و چهار قمری برابر با چهارم دی‏ماه 1343 خورشیدی.

استادان او دانایانی بوده‏اند چون میرزا ابو القاسم دامغانی.حاج میرزا اسماعیل مجتهد،افتخار الحکماء طالقانی،حاج میرزا حسین علوی مجتهد سبزواری.

من بنده‏ی نویسنده را سعادت التزام آن دانا مرد در سالهای واپسین‏ عمرش،بر دوام بود.او را مردی یافتم در حدیث و تفسیر و فقه و حکمت صاحب- نظر.منطقی شیوا و خطی زیبا داشت.در مسجد پامنار سبزوار اقامهء نماز جماعت می‏فرمود و پس از ختام فریضه بر منبر می‏رفت و به وعظ و خطابه اشتغال‏ می‏داشت.مزاح بر طبعش غالب بود و از طنز و طیبت چیزی فرو نمی‏گذاشت‏ در سالهای آخر عمر،ضعف بصر و ابتلاء به رمد او را رنج می‏داد.مرا با آن‏که قابل نبودم به اعتبار پدر روحانی و جسمانیم آقای امین بسیار می‏نواخت‏ و روزی این شعر را در توصیف و تشویق من بساخت که:

امین بن امین بن امین است‏ در انگشت سلیمان چون نگین است

در انواع شعر از قصیده و غزل تا قطعه و رباعی به پارسی و تازی اوستاد بود.کم می‏گفت و گزیده.دیوان اشعارش بهمراه دو رساله«مشکوة الضیاء»و «رساله رجعت»به سال 1342 خورشیدی بچاپ رسید،و این از پس آن بود که منتخبی از اشعارش در«شناسائی گناه»تألیف سید حسین واعظی به سال‏ 1378 قمری در مشهد مطبوع آمده بود.

از میان استادانش بشاگردی حاج میرزا حسین علوی می‏نازید و او را عدیم النظیر می‏شناخت.

برهان را با سبزوار وطن مألوفش خرسندی نمانده بود.در قصیدتی‏ متین و استوار از دیار خویش چونین اندوهگنانه نالیده است که با خشم و نفرت،نفرین فرموده:

ای سبزوار!باد برد خاکت‏ بر باد داده‏ای سروسامانم‏ ای سبزوار!خاک خورد آبت‏ کاندر کنار نهر تو عطشانم‏ دامن به آب فضل و هنر شستم‏ آلوده کرد خاک تو دامانم

در غزلیات برهان،مضامین لطیف و بکر بسیار به نظر می‏رسد نمونه‏ را چند بیت می‏گزینیم:

تنم از بس که ضعیف است پیاپی شب هجر مرگ آمد بسراغ من و نشناخت مرا

با ما از آن نساخت دمی نو عروس دهر چون روزگار کهنه بدید آستین ما

بیا به میکده از جام بی‏خودی می‏نوش‏ که رازهای نهان بشنوی ز جام شراب

فریب جامه‏ی سالوس کم خور که دینداری به دستار و کله نیست

دلم اسیر حوادث بود که از چپ و راست‏ گهش به جانب مسجد کشند و گه به کنشت

این خم باده که در جوش و خروش است امروز پارسائی است که در فکر ثوابی بوده است

به روز جمعه چهارم دی‏ماه 1343 خورشیدی که مرگ برهان بدان‏ روز اتفاق افتاد،در سبزوار تعطیل عمومی بود و این ابیات در همان اوان‏ در رثاء آن بزرگ بر قلم من رفت:

باز از جور فلک گیتی پر از آه و نوا شد آسمان گرم ستمکاری و بیداد و جفا شد بلبل گویای دین از نغمه شد خاموش دردا رونق از بازار گرم شرع ختم انبیا شد حاجی برهان در دریای بینش کان دانش‏ رخت بربست از جهان فانی و سوی بقا شد آفتاب برج تقوی و فضیلت آن‏که روحش‏ پر زنان چون شاهبازی جانب عرش علا شد مخزن فضل و فضیلت منبع ایقان و حکمت‏ شهسوار عرصه تقوی ز رنج و غم رها شد گوهر یکدانهء ما را ستد پیک غم از ما او براحت رفت در فردوس و حسرتها بما شد جان فدایت باد ای رهدار پاک راهجویان‏ کز غم مرگ تو از ما قامت و بالا دو تا شد در عزایت اشک می‏باریم چون ابر بهاری‏ ای که گریان در عزای حضرتت ارض و سما شد ما ز اندوه تو گر باریم خون از دیده شاید چون گریبان‏گیر ما بعد از تو رنج و ابتلا شد تخم معنی و حقیقت کاشتی در مزرع دل‏ خوشه برچین چون زمان خرمن ای مرد خدا شد عقده‏ها دارد امین در دل ز هجر روی خوبت‏ ای که از لعل شکر خایت هزاران عقده وا شد

 

 وحید مهر 1353 شماره 130

http://www.ensani.ir/storage/Files/20120326151901-4019-1759.docx

 

شریعتمدار سبزواری

شریعتمدار سبزواری

امین، سید علی نقی

 

«الحبر العلیم و الماجد العظیم و السید الکریم مولانا الاجل الحاج میرزا ابراهیم.از رؤساء و معاریف علمای خراسان و در شهرت مستغنی از بیان و مولد و موطنش بلدهء سبزوار و خود آن جناب نجل جلیل و فرزند نبیل الحاج میرزا اسماعیل سابق الالقاب است تکمیل عربیت و ادبیت در مشهد مقدس نموده و استفاضهء مطالب حکمت از مرحوم فیلسوف عظیم الحاج مولانا محمد هادی السبزواری‏ فرموده پس به عتبات عالیات مشرف گردیده در خدمت مرحوم شیخ محمد حسن نجفی و بعد از آن در محضر شریف شیخ مرتضی انصاری فقه و اصول‏ را بانجام رسانیده از ایشان اجازت یافته«و اذ یرفع ابراهیم القواعد من البیت» بطوف خانه کعبه شتافت پس از اکمال مناسک به مقر اصلی معاودت کرده روی به‏ افاضه علوم و ترویج آداب و رسوم و نشر احکام و دفع خصام آورده مطاعیت‏ تامه و نهایت مقبولیت در نزد خاصه و عام دارد.الحال از سن شریفش قریب‏ شصت سال می‏گذرد تقریرات در فقه و اصول و نوشتجات متفرقه در معقول و منقول‏ بسیار از آن بزرگوار منتشر و یادگار است و گاهی به واعظ بلیغه و بیانات رشیقه‏ در ماه صیام یا سایر لیالی و ایام زنگ غفلت و غبار قصاوت از قلوب خواص و عوام می‏زداید در غالب سنین فیص زیارت آستان مقدس مبارک را ادراک مینماید»

(میرزا عبد الرحمن مدرس:تاریخ علماء خراسان،مشهد 1341،ص‏ 131).

«اما از علمای حالیه سبزوار شخصی که امروز مرجع و مدار امور شرعیه‏ و مروج دین مبین و مؤید اهل فلاح و پیشوای ارباب درایت و صلاح است و حضرتش محط افاضل و جامع انواع مکارم و مفاضل می‏باشد جناب مجتهد- الزمانی حاج میرزا ابراهیم شریعتمدار سلمه اللّه تعالی است که در این کتاب از مآثر و آثار خیریه آن بزرگوار اشارت نموده‏ایم.جناب مشارالیه دام افضاله‏ ولد مرحوم رضوان جایگاه حاج میرزا اسماعیل و از نواده‏های میرزا مهدی شهید مشهدی ثالث و جد اعلای ایشان مرحوم میر سید ولی علوی اعلی اللّه مقامهم بوده  (مطهرون نقیات ثیابهم)و هر یک از مرحومین مبروحین در عالم علم و فضل مقامی‏ معلوم و مرتبتی بلند داشتند و وقت خود را به تنسک و تقوی و طلب مرضات باری‏ تعالی جل ذکره گذاشتند تا در گذشته و از آن میانه مرحوم حاج میرزا اسماعیل‏ علاوه بر آنکه فقیهی بارع بود در حکمت الهی و حقایق و معارف و مقامات سلوک‏ همواره خوض و مراقبت می‏نمود و به زهد و تهجد معروف و به اوصاف حسنه‏ موصوف بود.اما جناب شریعتمدار معظم حاج میرزا ابراهیم در آغاز جوانی و اوان تحصیل به ارض اقدس و مشهد مقدس مشرف شده در حوزه علمای بزرگ‏ از قبیل مرحوم حاج میرزا حسن مجتهد و مرحوم ملا محمد تقی و مرحوم ملا- علی بروجردی داماد مرحوم میرزا ابو القاسم قمی حاضر و از محضر هر یک‏ حظ و بهرهء وافر یافتند پس از آن بدار السلطنه اصفهان شتافتند و فیض حضور الهی را چندی در آن ساحت بسر بردند بعد راه عراق عرب سپردند و در نجف‏ اشرف از خدمت مرحوم شیخ حسن و مرحوم شیخ محمد حسن صاحب جواهر و و مرحوم شیخ مرتضی انصاری نور اللّه مراقد هم مستفیض شده و از برکات انفاس‏ موهبت اساس مرحوم ملا زین العابدین گلپایگانی نیز محتظی گردیده طریق‏ اجتهاد رابسر رسانید و عنان به جانب سبزوار برگردانید اینک زیاده از سی‏ سال است که در آن دیار به افاضت و افادت و تدریس و حل مشاکل و نشر مسائل‏ و دادن فتاوی و اجرای احکام اشتغال دارند و دقیقه‏یی از دقایق تکالیف و فرایض‏ ذمه خود را از ترویج شرع شریف و احکام دعائم دین حنیف و رعایت طلاب و و توقیر اهل علم و ملاطفت با زوار که غالبا از بلدهء سبزوار عبور می‏نماید فرو نمی‏گذارد و ابنیه و اعمال خیریه آن جناب بسیار است»

(اعتماد السلطنه:مطلع الشمس،سنگی،ترجمه سبزوار).

«حاج میرزا ابراهیم علوی سبزواری مجتهد گذشته از مقام علم و علوشان‏ شریعتمداری و جامعیت معقول و منقول سخن وجود و همت او در تمام ایران جاری‏ است شرح احوال او را در ترجمه سبزوار از مطلع الشمس آورده‏ام»

(اعتماد السلطنه:المآثر و الاثار،سنگی،تهران،1306 هـ،ص‏ 141).

مرحوم آقا بزرگ تهرانی در طبقات اعلام الشیعه شرحی راجع به صاحب‏ ترجمه دارد که به پارسی برگردانده می‏شود.

«سید میرزا ابراهیم سبزواری،متوفی حدود 1316،فرزند سید- اسماعیل بن عبد الغفور علوی سبزواری،معروف به شریعتمدار،عالم فقیه و مدرس کبیر و زعیم مطاع.در فردوس التواریخ او را بسیار ثنا گفته است و من در سنه‏ 1310[هـ.ق‏]که بزیارت امام رضا(ع)می‏رفتم خدمت او را درک کردم و بخصوص علما و طلاب از علم و ثروت او استفاده می‏بردند.

در سبزوار مدرسه‏ای از برای طلاب بنا کرده و از برای آنان تعیین ارزاق‏ و شهریه نموده بود و خداوند از برای او جمع کرده بود طول عمر و سعهء ثروت‏ را و از نعمت اولاد بی‏بهره ماند تا اینکه در سنه حدود 1316 بدرود حیات‏ گفت و متجاوز از نود سال عمر کرد.وی از شاگردان صاحب جواهر بود و از او به اخذ اجازه و اجتهاد نائل گردیده نخست در مشهد رضوی بر میرزا حسن‏ و مولی محمد تقی و مولی علی داماد صاحب قوانین شاگردی کرد و بعد به اصفهان‏ رفت و از محضر حاج محمد ابراهیم کلباسی استفاده برد و پس از آن بنجف‏ مشرف و به بحث صاحب جواهر و صاحب انوار الفقاهه و علامه انصاری و مولی‏ زین العابدین گلپایگانی حاضر گردید و جمیع مدت استفاده او در نجف سی- سال بود پس از آن بسبزوار بازگشت.

برادران او میرزا عبد الکریم و میرزا محمد علی و میرزا زین العابدین‏ رئیس الطلاب و میرزا حسن همه از علماء اعلام بوده‏اند و ذکر هر یک بیاید و پدر ایشان در سبزوار امام جمعه بود و در 1262 فوت نمود».

ملا حبیب اللّه شریف کاشانی نیز در لباب الالباب شرحی در توصیف صاحب‏ ترجمه اورده که چون تکراری است از بازنویسی و ترجمه آن سودی عاید نمی‏شود.هم در کتاب زندگانی شیخ انصاری در ذکر شاگردان شیخ،ص، 172،ترجمه شریعتمدار سبزواری نقل از اعلام الشیعه آمده است چون مطلبی‏ اضافه بر آنچه نگارنده از اعلام الشیعه بترجمه نقل کردم نداشت درج آن را زاید دانستم.

شریعتمدار از خود در سبزوار و غیر آن آثار خیر بسیاری بر جای گذاشت‏ که هنوز آثار آن باقی است.از آن جمله مدرسه شریعتمدار در سبزوار،و مدرسه‏یی دیگر در قریه مزینان بامر او ساخته شده و موقوفاتی نیز شریعتمدار از اموال خود برای آن مدرسه و طلاب و مدرس قرار داده ومن آن مدرسه را در مزینان در سنه یکهزار و سیصد و نوزده خورشیدی برابر 1359 هجری قمری‏ دیده‏ام و نیز به امر شریعتمدار در کاشمر(ترشیز سابق)مدرسه‏یی تأسیس و املاکی بر آن از مال شریعتمدار سبزواری وقف شده است آن مدرسه را نیز به‏ سال 1365 هـ.ق دیده‏ام.بقیه در صفحهء 914

 وحید بهمن 1353 شماره 134

http://www.ensani.ir/storage/Files/20120326151931-4019-1803.docx

 

اولویت ھای فرھنگی شورای پنجم شهر سبزوار

 

اولویت ھای فرھنگی شورای پنجم

 2018/6/3

 

 فخرالدین حجازی مرد نطق ھای آتشین انقلاب، حسین ترابی مستند ساز بزرگ انقلاب و بزرگان دیگری نظیر آیت ا سید عبدالأعلی سبزواری، آیت الله فقیه سبزواری، حاج شیخ عباسعلی اسلامی، دکتر عبدالحسین وھاب زاده، محمود برآبادی و ... نیز میتوان روز یا ھفتھ ای را در طول سال در نظر گرفت و بھ بزرگداشت و ھمچنین بھ انجام فعالیت ھای پژوھشی و علمی و فرھنگی پیرامون آن شخصیت و آثارش اختصاص داد.

 

پنجمین دوره شورای اسلامی شھر سبزوار در حالی کمتر از دو ماه قبل آغاز به کار کرد که بسیاری از ضرورتھایی که در آغاز دوره قبل برای سبزوار احساس میشد و انتظار میرفت شورای شھر نقش خود را در راستای این ضرورت ھا ایفا کرده و گامی جھت حل آنھا بردارد، ھمچنان به قوت خود باقی است. وضعیت موجود احتمالاً نشان دھنده این موضوع است که مجموعه شورای چھارم نتوانسته است

پنجمین دوره شورای اسلامی شھر سبزوار در حالی کمتر از دو ماه قبل آغاز بھ کار کرد کھ بسیاری از ضرورتھایی کھ در آغاز دوره قبل برای سبزوار احساس میشد و انتظار میرفت شورای شھر نقش خود را در راستای این ضرورتھا ایفا کرده و گامی پیشنھاداتی برای کمیسیون فرھنگی و گردشگری شورای شھر سبزوار جھت حل آنھا بردارد، ھمچنان بھ قوت خود باقی است.

وضعیت موجود احتمالاً نشاندھنده این موضوع است کھ مجموعھ شورای چھارم نتوانستھ است، با توجھ بھ جایگاه مھم این نھاد مردمی، بھ اندازه نیازھای واقعی شھر سبزوار کارآمد و مؤثر باشد. ھرچند کھ عملکرد ھر 1٣ عضو شورای قبلی عیناً مشابھ یکدیگر نیست و البتھ حل ھمھ مشکلات را ھم نمیشود تنھا از اعضای شورای شھر انتظار داشت و نھادھا و دستگاھھای دیگری نیز در ھر یک از این زمینھ ھا وظایف مشخصی دارند. یکی از حوزھھای کاری کھ علیرغم تلاشھای صورت گرفتھ از سوی اعضا، بھ ویژه تلاش رؤسای کمیسیون ھای مربوطھ ھمچنان با چالش ھایی جدی مواجھ است، حوزه فرھنگی و گردشگری دیار سربداران است.

اتفاقاً شامگاه دوشنبھ 16 مھرماه 96 کمیسیون فرھنگی و گردشگری پنجمین دوره شورای شھر سبزوار طی مراسمی مفصل و بی سابقھ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد و مسئول این کمیسیون از ھمھ علاقھمندان حوزه فرھنگ دیار سربداران درخواست کرد، پیشنھادھای خود را برای فعالیت ھرچھ بھتر این کمیسیون ارائھ دھند. :از ھمین رو در یادداشت پیش رو بھ بعضی پیشنھادھا اشاره میشود گذر از کلی گویی بھ سمت ھدف گذاری ھای عینی و ملموس: ھرچند ھمھ بھطور کل میدانیم کھ سبزوار دارای ظرفیتھای فرھنگی بالایی است کھ بسیاری از این ظرفیت ھا مغفول واقع شدھ اند، اما درعین حال ضروری بھ نظر میرسد کھ از کلی گویی ھای ھمیشگی فاصلھ بگیریم و برای اینکھ ھم مسئولان نقشھ راه مشخصی داشتھ باشند و ھم مردم و اصحاب رسانھ بھ صورت دقیق تری بدانند کھ در چھ زمینھ ھایی میتوانند بھ صورت مشخص از مسئولان انتظار عملکرد داشتھ باشند، موارد و پروژھ ھایی عینی و ملموس را تعریف کنیم.

برای تحقق این مھم، شورا باید از کلیشھ ھای رفتاری کھ در این سالھا در حوزھ ھای مختلف داشتھ، بیرون بیاید و چون یکی از نھادھایی است کھ در جایگاه سیاستگذاری و تعیین مسیر حرکت ھای شھر قرار دارد، لازم است درعین حال کھ ظرفیت ھا و محدودیت ھای واقعی شھر را ھمواره مدنظر قرار میدھد، کمی ھم بلندپروازی داشتھ باشد و این عزم و جسارت را در خود ببینید کھ حداقل اندکی پا را فراتر از مرزھای فعلی بگذارد. در ادامھ این متن مواردی پیشنھاد خواھد شد کھ ازنظر نگارنده شایستھ است در اولویتھای کاری شورای شھر پنجم سبزوار در حوزه فرھنگی و گردشگری قرار گیرد.

 البتھ برخی از این پیشنھادھا در دورھ ھای قبلی نیز مورد توجھ شوراییان قرار گرفتھ و انتظار میرود در این دوره ادامھ یافتھ و گسترش پیدا کند.

 1 - ادامھ حمایت از نویسندگان سبزواری و کتاب ھایی کھ با موضوعات مربوط بھ سبزوار چاپ میشوند کھ مھدی مقصودی در دوران حضورش در اولویت ھای فرھنگی شورای پنجم جایگاه رئیس کمیسیون فرھنگی شورای چھارم، بارھا اعلام کرده است بر اساس مصوبھ شورا، از ھر کتاب جدیدی کھ پیرامون موضوعات مربوط بھ سبزوار چاپ شود، 100 جلد توسط شورای شھر خریداری خواھد شد.

 2 - تسریع در جانمایی و احداث ساختمان کتابخانھ مرکزی سبزوار. سال ھاست بحث احداث کتابخانھ مرکزی در سبزوار مطرح است و از طرفی با توجھ بھ ظرفیت ھای دیار سربداران بھ عنوان یکی از قطب ھای دانشگاھی و فرھنگی شمال شرق ایران و ھمچنین کمبودھایی کھ در این منطقھ از بابت وجود کتاب خانھ ھای کافی و سایر زیرساخت ھا وجود دارد، نیاز احداث کتابخانھ مرکزی بھشدت احساس میشود.

 3 - توجھ جدیتر و حرفھ ای تر بھ موضوع گردشگری سبزوار. این امر با ترتیب دادن تورھای سبزوارشناسی برای خود سبزواری ھا و برای مسافرین این شھر در ایام مختلف و ھمچنین تلاش برای قرار دادن سبزوار در فھرست شھرھای نمونھ گردشگری ایران تحقق مییابد.

بسیار جای تأسف است کھ در فھرست شھرھای نمونھ گردشگری ایران کھ در سال 94 تھیھ شد، 13 شھر انتخاب شدند و بعدھا کاشان ھم با پیگیری ھایی کھ توسط مسئولان آن شھرستان صورت گرفت، بھ عنوان چھاردھمین شھر نمونھ گردشگری ایران بھ این جمع پیوست اما در سبزوار انگار مسئولان وقت و اعضای شورا درک واقعی از اھمیت این موضوع نداشتند و ھمتی در این زمینھ بھ خرج ندادند. اینک اما ھنوز جای آن دارد کھ اعضای شورای شھر و سایر مسئولان سبزوار پیگیر اضافھ کردن نام سبزوار بھ این فھرست خاص بشوند.

 4 - ایجاد حداقل سھ یا چھار موزه جدید در این دوره با توجھ بھ ظرفیت ھایی کھ در سبزوار وجود دارد. بھ طور مثال امید میرود، کار راھ اندازی موزه پزشکی در محل آرامگاه بقراط کھ بیش از 10 سال بھ طول انجامیده است، سرانجام بھ پایان برسد و ھمچنین تأسیس موزھ ھای سربداران، موزه آثار حمید سبزواری، موزه فلسفھ و عرفان و موزه مشاھیر سبزوار با گردآوری آثاری از بزرگان غرب خراسان، ضروری و البتھ شدنی بھ نظر میرسد.

 5 - برقراری پیوندھای خواھرخواندگی بین سبزوار و شھرھای مشابھ در داخل و خارج از کشور. برقراری پیوندھای خواھرخواندگی بین شھرھایی کھ دارای وجوه اشتراکی با یکدیگر ھستند، یک کار نمادین و البتھ کم ھزینھ است؛ اما از لحاظ وجھه فرھنگی و اعتباربخشی بھ برند و نام شھرھا، بسیار حائز اھمیت است. چراکھ بھ معنای شناختھ شدگی و قابل قبول واقع شدن یک شھر از نظر مردم دیگر شھرھای جھان است و ھرچھ تعداد خواھرخواندھ ھای یک شھر بیشتر باشد و بھ ملیت ھا و کشورھای متنوع تری دیگر تعلق داشتھ باشد، نشاندھنده بُرد اعتبار فرھنگی آن شھر در دیگر نقاط جھان است.

اکنون اگر با یک جستجوی کوتاه در اینترنت داشتھ باشیم، بھ راحتی پی میبریم کھ برخی شھرھای مشابھ سبزوار، در این زمینھ بسیار موفق عمل کردھاند بھ طوری کھ یکی از شھرھای ھمجوار ما با 10 شھر کوچک و بزرگ در داخل و خارج از کشور پیوندھای خواھرخواندگی دارد و ھمچنان برای برقراری پیوندھای جدید میکوشد؛ اما سبزوار با وجود ظرفیت ھای فراوان تاکنون از این کار کم خرج و نمادین غفلت کرده است و تنھا با شھر کاشان پیوند خواھرخواندگی دارد.

بعضی از شھرھای معتبر و خوش نامی کھ میتوانند در ایران و جھان بھ عنوان خواھرخواندھ ھای سبزوار مطرح شوند عبارتاند از:

سمرقند:

در قرن ھشتم ھجری مدتی پس از وقوع قیام سربداران سبزوار و تجربھ موفقیت آمیز این نھضت در بیرون راندن ایلخانان مغول از بخش ھای وسیعی از کشور، مردم سمرقند نیز بھ تبعیت از ھمین حرکت مردم سبزوار و خراسان قیام مشابھی را شکل دادند کھ بھ سربداران سمرقند معروف شد.

کرمان:

کرمان نیز از دو جھت دارای وجوه اشتراک مھمی با سبزوار است کھ میتواند بھانھ خواھرخواندگی قرار گیرد.

اول این کھ کرمانی ھا نیز بھ تبعیت از سربداران سبزوار، قیامی تحت عنوان سربداران سمرقند تشکیل دادند و ھمچنین حکیم سبزواری فیلسوف بزرگ شرق، چند سالی را در آن شھر سکونت داشتھ و ھمسری از بین مردم کرمان اختیار کرده است.

ھرات:

 ملاحسین واعظ کاشفی و امیرشاھی سبزواری دو تن از بزرگان و مشاھیر برجستھ سبزوار ھستند کھ ھر دو، بخشی از زمان حیاتشان را در ھرات سپری کرده و در آن شھر نام و آوازھای پیدا کردھ اند. حتی ملاحسین کاشفی در ھرات بدرود حیات گفتھ و در ھمان شھر بھ خاک سپرده شده است.

دمشق:

 شھر دمشق پایتخت کشور سوریھ بھ خاطر پیکر دکتر علی شریعتی فرزند شایستھ سبزوار کھ در زینبیھ این شھر بھ امانت سپرده شده است و نیز بھ خاطر کتاب لمعھ دمشقیھ کھ در زمان حکومت سربداران بھ درخواست رھبران این قیام توسط شھید ثانی در دمشق نوشتھ و بھ سبزوار فرستاده شد با سبزوار دارای قرابت و پیوندھای تاریخی و فرھنگی مھمی است.

اصفھان:

بھ خاطر وجود مدفن خواجھ نظام الملک وزیر دانشمند و مقتدر سبزواری الاصل سلجوقیان و نیز بھ خاطر شناختھ شدن دو شھر بھ عنوان مھدھای ھندبال ایران و ھمچنین بھ خاطر علامھ محقق سبزواری کھ در دوران صفویھ شیخ الاسلام اصفھان بوده و خانواده وی ھمچنان در اصفھان محبوب و معززند میتواند خواھرخوانده سبزوار باشد.

کشمیر:

 بھ خاطر اینکھ طایفھ ای از سادات بیھق در قرون گذشتھ بھ منطقھ کشمیر مھاجرت کرده و باعث ترویج تشیع 12 امامی در آن ناحیھ شدھ اند.

سید محمود سبزواری یکی از مھمترین شخصیت ھایی است کھ در منابع تاریخی مربوط بھ کشمیر از تأثیر او بر گسترش تشیع در کشمیر بھ طور مفصلی سخن گفتھ شده است.

قم:

بھ خاطر اینکھ ھر دو شھر قم و سبزوار از مراکز دیرپای تشیع در ایران بودھ اند.

آمل:

بھ خاطر شیخ خلیفھ مازندرانی کھ از شھر .آمل برخاست و بھ سبزوار آمد و در جمع مردم سبزوار و موج قیام سربداران قرار گرفت اینھا فقط تعدادی از شھرھایی ھستند کھ در داخل و خارج از کشور از جھات مختلف میتوانند بھ عنوان خواھرخواندھ ھای سبزوار مطرح شوند و البتھ با اندکی مطالعھ بیشتر پیرامون مراودات تاریخی و فرھنگی سبزوار و سبزواری ھا با دیگر شھرھا و مناطق ایران و جھان درمییابیم این شھر خواھرخواندھ ھای بیشماری در سرتاسر گیتی دارد.

 6 - تبدیل موضوع صدمین سال تأسیس بیمارستان حشمتیھ سبزوار بھ یک فرصت برای برند سازی ھر چھ بیشتر سبزوار در زمینھ قطب بھداشت و درمانی شمال شرق کشور.

بیمارستان حشمتیھ سبزوار در سال 1298 توسط مرحوم دکتر غنی ساختھ شده و اولین بیمارستان مدرن شمال شرق کشور بوده کھ با علم روز پزشکی جھان ساختھ شده است.

بیمارستان امام رضای مشھد دومین بیمارستان قدیمی خراسان بزرگ است کھ چند سال بعد از بیمارستان حشمتیھ سبزوار ساختھ شده است.

ھرچند مسئولان سبزوار متأسفانھ ساختمان بیمارستان حشمتیھ را در سال 86 تخریب کردند درحالی کھ آن ساختمان قدیمی میتوانست بھ موزه و مرکزی فرھنگی در مرکز شھر سبزوار تبدیل شود و معادل ھمان زمین یا حتی بیشتر و بزرگتر از آن را در یک مکان مناسب دیگر بھ ساخت بیمارستان اختصاص داد، اما بھ ھرحال ھمین حالا ھم میتوان برنامھ ریزی کرد تا در سال 1398 شاھد برگزاری جشن صدمین سال تأسیس این بیمارستان در سبزوار باشیم و بھ ھمین بھانھ ظرفیت ھای سبزوار در حوزه بھداشت و درمان در سطح وسیعتری معرفی شود.

 7 - قدردانی از بزرگان سبزوار قبل از وفاتشان و پاسداشت بزرگانی کھ دار فانی را بدرود گفتھ اند.

سال 95 دکتر حسین قندی سلطان تیتر ایران در حالی پس از چند سال بیماری و چند ھفتھ در کما بودن، بدرود حیات گفت کھ انگار اعضای شورای شھر و سایر مسئولان سبزوار تا ھمان موقع در خواب بودند و ناگھان چرتشان پاره شد و بعد از وفات آن ھمشھری فرزانھ تازه بھ این فکر افتادند کھ با خانوادھ اش ارتباط برقرار کرده و زمینھ انتقال جنازه بھ سبزوار را فراھم آورند.

خوب معلوم بود کھ دیگر آن موقع برای دلجویی و برقراری ارتباط با خانواده مرحوم دیر بود و نمیشد کاری از پیش برد.

شورا باید برنامھ ای برای ارتباط مؤثر و مستمر با بزرگان و فرھیختگان سبزوار در زمان حیاتشان داشتھ باشد.

مثلاً ھمین حالا باید فکری بھ حال دکتر بسکی یا استاد محمود دولتآبادی بکنند و اینھا را دریابند و نگرشھای سیاسی را ھم در این کار کنار بگذارند.

 8 - پیگیری ثبت روزھای ملی برای حداقل دو روز ملی ابوالفضل بیھقی و سربداران در متن تقویم و در صورت امکان انتقال روز حکیم سبزواری در ھشتم اسفندماه از ضمیمھ تقویم بھ متن تقویم.

البتھ موضوع ثبت مناسبت ھا در تقویم کشور، از وظایفی نیست کھ اعضای شورای شھر بتوانند مستقیماً در آن دخالتی داشتھ باشند، اما می توانند با پی گیری ھای خود از دیگر مسئولان اجرایی و نمایندگان شھرستان در مجلس شورای اسلامی و نیز انجام سایر اقدامات و فعالیت ھای نمادین، بھ تحقق این امر کمک کنند.

قابل ذکر است، بین ثبت یک مناسبت در متن با ضمیمھ تقویم تفاوت اساسی وجود دارد؛ زیرا اصولاً مناسبت ھای متن تقویم و ضمیمھ تقویم ھر کدام فھرست ھای جداگانھ ای دارند کھ ھمھ شرکت ھای چاپ کننده تقویم موظف اند تمام مناسبت ھای موجود در متن تقویم را ھمواره در تقویم ھایی کھ چاپ میکنند، درج نمایند، اما استفاده از مناسبت ھای موجود در فھرست ضمیمھ، برای شرکت ھای چاپ کننده تقویم، اختیاری و دلبخواھی است؛ بنابراین شوراییان باید در پیگیریھای غیرمستقیم خود این موضوع را نیز مد نظر قرار دھند و مطالبھ اصلی مردم غرب خراسان رضوی برای داشتن روزی در متن تقویم ملی کشور را بھ تحقق نزدیک کنند.

 9 - ایجاد چھره بھتر و البتھ منطبق با جذابیت ھای تاریخی، فرھنگی و میراثی سبزوار در فضای مجازی:

 امروزه با گسترش وسایل ارتباطی و رسانھ ھا، اکثر شھرھا و مناطق ابتدا توسط رسانھ ھا خصوصاً وبسایت ھا و رسانھ ھای مجازی بھ دیگر مردم جھان معرفی میشوند و ممکن است در بسیاری از موارد شناخت افراد از شھرھا و دیگر مناطق جھان فقط بھ شناخت رسانھ ای محدود شود و ھرگز بھ شناخت مستقیم و حضوری منجر نگردد اما ذھنیت ھایی بر مبنای ھمین شناخت رسانھ ای شکل بگیرد کھ بھ صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر سرنوشت ھر شھر و ناحیھ ای تأثیر بگذارد؛ بنابراین در این شرایط خیلی مھم است کھ یک شھر در دنیای مجازی با چھ چھرھ ای نشان داده شود؟

بھ طور مثال خیلی مھم است کھ ببینیم وقتی نام سبزوار را در جستجوی تصویری گوگل سرچ کنیم بیشتر چھ تصاویری پیدا میشود؟

تصاویری کھ از حوادث ناگوار و اتفاقات خشن و بی نظمی ھا و خرابی ھای این شھر حکایت میکند، یا برعکس در ابتدا بیشتر جاذبھ ھای زیبای گردشگری، امکانات و ظرفیت ھای مختلف این شھر در مقابل چشم مخاطب ظاھر میشود؟ دراین بین ویکی پدیا بھ عنوان یک دانشنامھ آزاد و یکی از پر بازدیدترین وبسایت ھای اینترنتی است کھ تقریباً اطلاعات اولیھ برای ھر موضوعی را در اولین جستجوھا برای کاربران فراھم میآورد؛ اما بھ نظر میرسد سبزواری ھا در زمینھ ویکی پدیا نویسی ضعیف تر از بسیاری از شھرھا و مناطق مشابھ عمل کردھ اند.

البتھ منظور از ویکی پدیا نویسی تنھا ایجاد و تکمیل صفحھ مربوط بھ شھر سبزوار نیست بلکھ ایجاد و تکمیل صفحھ درباره کلیھ موضوعات مرتبط با ظرفیت ھای سبزوار در زمینھ ھای مختلف مدنظر است.

کمیسیون فرھنگی شورای شھر سبزوار میتواند یکی از وجھھ ھای ھمت خود را در راستای تشکیل تیم ھایی جھت ایجاد چھره بھتر از سبزوار در پھنھ وب و خصوصاً ایجاد و تکمیل صفحات مرتبط با سبزوار، مشاھیر، رویدادھا، ظرفیتھا و پتانسیل ھای مختلف .امروزی دیار سربداران در ویکی پدیا قرار دھد تنظیم تقویم فرھنگی شھر سبزوار و اولویت بندی مھمترین ھا:

متأسفانھ در بسیاری از موارد رویدادھای مھم فرھنگی شھر

10 - سبزوار حتی از یاد خود مردم و مسئولان این شھر نیز میرود و اگر ھم در یادھا باشد، چنانکھ بایدوشاید پاس داشتھ نمیشود. درحالیکھ بھ راحتی میتوان در سبزوار در طول تمام سال روزھا و ھفتھ ھایی را معین کرد کھ بھ یکی از رویدادھای مھم تاریخی و فرھنگی یا شخصیت ھای برجستھ علمی، ادبی، فرھنگی و مذھبی دیار سربداران اختصاص یابد و در آن بازه زمانی پیرامون آنھا بھ فعالیت پرداخت.

 اول آبان روز بیھقی و ھشت اسفند روز بزرگداشت حکیم سبزواری تقریباً روزھایی است کھ کموبیش در سالھای اخیر جا افتاده و ھمھ سالھ مراسمی در این روزھا در سبزوار برگزار میشود؛ اما با توجھ بھ ظرفیت ھای تاریخی و فرھنگی سبزوار این موضوع را میتوان بھ تمام سال تسری داد و برای شخصیت ھای برجستھ دیگری نظیر دکتر شریعتی متفکر برجستھ و معلم شھید انقلاب، استاد حمید سبزواری پدر شعر انقلاب، محمود دولت آبادی آقای رمان ایران، ملاحسین واعظ کاشفی نویسنده کتاب معروف روضھ الشھدا و بنیان گذار ادبیات نمایشی عاشورایی در ایران، دکتر غلامعلی بسکی پدر طبیعت ایران، دکتر حسین قندی سلطان تیتر ایران، خواجھ نظام الملک طوسی وزیر سبزواری الاصل سلجوقیان و سازنده مدارس نظامیھ ایران، ابوالحسن بیھقی معروف بھ فرید خراسان نویسنده کتاب تاریخ بیھق کھ حق بزرگی بھ گردن ناحیھ سبزوار دارد، رویداد مھم نھضت سربداران بھ عنوان تشکیل دھندگان نخستین حکومت شیعھ و مردمی 12 امامی در ایران، فخرالدین حجازی مرد نطق ھای آتشین انقلاب، حسین ترابی مستند ساز بزرگ انقلاب و بزرگان دیگری نظیر آیت ا سید عبدالأعلی سبزواری، آیت الله فقیه سبزواری، حاج شیخ عباسعلی اسلامی، دکتر عبدالحسین وھاب زاده، محمود برآبادی و ... نیز میتوان روز یا ھفتھ ای را در طول سال در نظر گرفت و بھ بزرگداشت و ھمچنین بھ انجام فعالیت ھای پژوھشی و علمی و فرھنگی پیرامون آن شخصیت و آثارش اختصاص داد.

البتھ سبزوار بھ عنوان یک شھر کھن در گستره تاریخ و فرھنگ خراسان و ایران بدون شک رویدادھای مھم و مشاھیر بیشماری دارد کھ بھ نوبھ خود حائز اھمیت و احترام اند، اما درعین حال نباید در مواجھھ با این کثرت دچار پراکندگی و سردرگمی شد و ستون ھای اصلی را فراموش کرد.

لذا اولویت بندی ظرفیت ھای فرھنگی سبزوار و پرداختن بھ آنھا بر اساس درجات اھمیتی کھ دارند، از دیگر نکات مھمی است کھ در این مبحث باید مدنظر قرار گیرد.

 بھ طور مثال اگرچھ حمید سبزواری و فخرالدین حجازی ھر دو از چھرھ ھای برجستھ دیار سربداران در فعالیت ھای انقلابی ھستند، اما پرواضح است کھ اگر بر اساس منابع محدودی کھ در اختیار داریم، مجبور باشیم یکی از این دو فرزند شایستھ سبزوار را مورد تجلیل قرار دھیم، بی شک مرحوم استاد حمید سبزواری بھ عنوان .پدر شعر انقلاب و خالق اشعار ماندگاری کھ ھمھ از وی شنیدھایم، از اولویت و جایگاه ویژھ تری برخوردار است شاید بھ غیراز 10 موردی کھ در یادداشت اینجانب مدنظر قرار گرفت، باز ھم فعالیتھای اولویتدار فرھنگی دیگری * * * بتوان برای کمیسیون فرھنگی شورای شھر سبزوار و البتھ سایر دستگاھ ھا و مسئولان فرھنگی سبزوار تعریف کرد، اما اکثر این موارد کھ گفتھ شد، ملموس و عینی و قابلاندازھگیری است؛ یعنی در پایان عمر شورای پنجم میتوان با اندازھگیری میزان تحقق ھر یک از این موارد موفقیت یا عدم موفقیت عملکرد کمیسیون فرھنگی و گردشگری این شورا را تعیین کرد.

حال آن کھ اگر فقط نیمی از ھمھ این موارد نیز در پنجمین دوره شورای شھر سبزوار پیگیری شوند و بھ ثمر برسند، تحول شگرفی در توسعھ فرھنگی و گردشگری دیار سربداران حاصل خواھد شد.

لازم است باز ھم تأکید شود کھ انجام این موارد، بھ تنھایی جزء وظایف شورای شھر نیست و حتی در بعضی از موارد شورای شھر مستقیماً نقش و وظیفھ ای قانونی و رسمی در این حوزھ ھا ندارد، اما می تواند از طریق ارتباط و سؤال از دیگر مسئولان شھرستان و نیز با تصویب قوانینی کھ شھرداری ملزم بھ اجرای آنھاست در .تحقق بسیاری از این موارد و اولویت ھا نقش مؤثری ایفا کند

بسیار جای تأسف است کھ در فھرست شھرھای نمونھ گردشگری ایران کھ در سال 94 تھیھ شد، 13 شھر انتخاب شدند و بعدھا کاشان ھم با پیگیریھایی کھ توسط مسئولان آن شھرستان صورت گرفت، بھ عنوان چھاردھمین شھر نمونھ گردشگری ایران بھ این جمع پیوست اما در سبزوار انگار مسئولان وقت و اعضای شورا درک واقعی از اھمیت این موضوع نداشتند و ھمتی در این زمینھ بھ خرج ندادند

 https://www.pressreader.com/iran/setare-shargh/20171029/281509341448986 9/9

 https://www.pressreader.com/iran/setare-shargh/20171029/281509341448986

 

حجة الاسلام محمود بنکدار

 

حجة الاسلام محمود بنکدار

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

آیة الله سید ابراهیم علم الهدی سبزواری

 

آیة الله سید ابراهیم علم الهدی سبزواری

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

آیة الله حاج شیخ محمد تقی خواستار ( عندلیبی )

 

آیة الله حاج شیخ محمد تقی خواستار ( عندلیبی )

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

دکتر ضیاء الحق ناوی

 

دکتر ضیاء الحق ناوی

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

آیة الله حاج سید محمد حسن علوی

 

آیة الله حاج سید محمد حسن علوی

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

آیة الله حاج میرزا ابراهیم علوی

 

آیة الله حاج میرزا ابراهیم علوی

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

مرحوم حجة الاسلام حاج سید فخرالدین افقهی

 

مرحوم حجة الاسلام حاج سید فخرالدین افقهی

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

حضرت آیة الله العظمی حاج سید عبدالاعلی سبزواری

 

حضرت آیة الله العظمی حاج سید عبدالاعلی سبزواری

اقتباس از کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار نوشته استاد محمود بیهقی 

آیة الله حاج میرزا حسن سیادتی

 

آیة الله حاج میرزا حسن سیادتی

سیادتی، حسن

قرن:14
جنسیت:مرد
ملیت:ایران
(1385 -1299 ق)، عالم دینی و مجتهد. وی از سادات حسینی بود که در قریه‌ی ایزی از محال سبزوار در خانواده‌ای باتقوا به دنیا آمد. قرآن و کتب فارسی و مقداری صرف و نحو را در همان جا خواند، سپس برای ادامه‌ی تحصیل به سبزوار رفت و در مدرسه‌ی فصیحیه تا مدت بیست سال به تصحیل پرداخت. از جمله اساتیدش آیت‌اللَّه حاج میرزا حسین علوی سیزواری و عمویش، آقا میرزا موسی، پدر آیت‌اللَّه حاج میرزا حسین فقیه سبزواری، و آقا میرزا اسماعیل مشهور به افتخارالحکماء شاگرد علامه و حکیم سبزواری را می‌توان نام برد. پس از آن به تدریس پرداخت و دو دوره «رسائل» و «مکاسب» را درس گفت. در 1337 ق به نجف اشرف سفر کرد و مدت شانزده سال در آنجا از محضر آیت‌اللَّه آقا سید ابوالحسن اصفهانی و آیت‌اللَّه میرزا حسین نایینی استفاده‌ها برد و «تقریرات» فقه و اصول هر دو استاد را در شش مجلد به رشته تحریر درآورد. از دیگر اساتید وی، در نجف، می‌توان به آیت‌اللَّه حاج شیخ اسماعیل محلاتی، پدر همسرش، اشاره کرد. در 1353 ق به سبزوار بازگشت و به کارها و امور دینی پرداخت و حوزه‌ی علمیه‌ی متلاشی شده را حیات جدیدی بخشید. وی در سبزوار درگذشت و در حسینیه که بنا نهاده بود به خاک سپرده شد.[1]
سید حسن سیادتی از علماء بزرگ و مجتهدین جلیل‌القدر سبزوار بوده وی در اواخر سال 1299 ق در قریه ایزی (پنج کیلومتری شرقی شهر سبزوار) در خاندان تقوا و سیادت دیده به جهان گشود.
پدرانش از سادات جلیل حسینی در قریه مزبوره مورد احترام بوده‌اند قرآن شریف و کتب فارسی و مقداری صرف و نحو را در نزد ملایان قریه آموخته و در اوائل بلوغ به قصد ادامه تحصیل به سبزوار وارد و در مدرسه فصیحیه در سلک طلاب علوم دینیه درآمده و تا مدت بیست سال با کمال جد و جهد به تحصیل و آنگاه به تدریس اشتغال داشته و در این مدت از محضر علماء آن عصر سبزوار استفادات علمیه و ادبیه و فقهیه و اصولیه و حکمیه نموده و از مدرسین نامی عصر خود گشته و ضمناً در مسجد جامع سبزوار به امامت جماعت اشتغال داشته است.
پس از تدریس دو دوره رسائل و مکاسب مرحوم شیخ قدس سره در سال 1337 قمری مهاجرت به نجف اشرف نموده و مدت 16 سال در آستان ملک پاسبان حضرت مولی‌الموحدین امیرالمؤمنین علیه صلوات المصلین اقامت نموده و از محضر آیات عظام آیت‌اللَّه آقا سید ابوالحسن اصفهانی و مرحوم آیت‌اللَّه آقا میرزا حسین نائینی استفاده و تقریرات فقه و اصول هر دو را در 6 مجلد به رشته تحریر آورده که اکنون نزد فرزند فاضلش موجود است.
در ذیقعده سال 1353 قمری به سبزوار بازگشته و به امور روحانیت قیام نموده و در سال 1363 قمری حوزه علمیه متلاشی شده آن را حیات جدیدی بخشیده به اغلب قراء اطراف نامه‌ها نوشته و تقاضای ارسال محصل به مدارس سبزوار و حوزه علمیه دائر نموده که اثر آن اقدام از آن تاریخ تاکنون مشهود است در علم و تقوا مورد قبول عامه و خاصه و در نفوذ کلام و محبوبیت قلیل‌النظیر بوده است.
در عصر یکشنبه 23 ماه رمضان المبارک 1385 قمری در سن 86 سالگی طی کسالت و نقاهت طولانی دیده از جهان فروبست و در حسینیه‌ای که از خالص مال خود در سبزوار ساخته است به خاک رفته است.
اساتید مشهور آن مرحوم در سبزوار از اینقرار است.
1- مرحوم آیت‌اللَّه آقای حاج میرزا حسین علوی سبزواری
2- مرحوم حجةالاسلام والمسلمین آقای آقا میرزا موسی عموی بزرگوارش والد آیت‌اللَّه حاج میرزا حسین فقیه سبزواری
3- مرحوم آقا میرزا اسماعیل مشهور به افتخارالحکماء شاگرد علامه و حکیم سبزواری
4- مرحوم حجةالاسلام حاج میرزا اسماعیل مجتهد سبزواری و در نجف مرحوم آیت‌اللَّه آقا سید ابوالحسن اصفهانی و آیت‌اللَّه آقا میرزا حسین نائینی و آیت‌اللَّه حاج شیخ اسماعیل محلاتی بوده است دارای ده فرزند چهار پسر و شش دختر از دختر مرحوم آیت‌اللَّه محلاتی مذکور می‌باشد.
فرزند اکبر و ارشدش حجةالاسلام حاج سید مصطفی سیادتی است که تحصیلات خود را در نزد آن مرحوم به پایان رسانیده و اکنون به جای معظم له به امامت جماعت و وظائف روحانیت مشغول و مورد احترام مردم سبزوار است.
برگرفته از کتاب :اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
منابع زندگینامه :[1] گنجینه‌ی دانشمندان (317 -315 /5).

http://download.ghaemiyeh.com/downloads/htm/13000/9142-f-13920823-zendiginameh-mashaher-iran-va-jahan-j13.htm

زندگینامه مشاهیر ایران و جهان جلد 13

مشخصات کتاب

سرشناسه : مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان، ۱۳90
عنوان و نام پدیدآور : زندگینامه مشاهیر ایران و جهان/ واحد تحقیقات مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.
مشخصات نشر دیجیتالی: اصفهان: مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان - ۱۳90.
مشخصات ظاهری : [90۱۸] ص.: مصور.
یادداشت : عنوان روی جلد: زندگینامه مشاهیر ایران و جهان : دانشمندان - شاعران - نویسندگان....
یادداشت : کتابنامه: ص. [90۱۸].
عنوان روی جلد : زندگینامه مشاهیر ایران و جهان : دانشمندان - شاعران - نویسندگان....
موضوع : سرگذشتنامه -- مجموعه‌ها
رده بندی کنگره : CT۲۰۳ /ف۲۸ و۶۷ ۱۳۸۵
رده بندی دیویی : ۹۲۰/۰۲

 

همایش ترنم وصل و تجلیل از مشاهیر سبزوار

 

 

 همایش ترنم وصل و تجلیل از مشاهیر سبزوار

اخبار فرهنگی

1-همایش ‌ ‌‌‌بـزرگداشت‌ استاد جلال الدین آشتیانی

دبیرستان و مرکز پیش‌دانشگاهی نمونه دولتی فرهنگ(منطقه‌ی 2 آموزش‌ و پرورش‌ تهران)،در اردیـبهشت 1384، هـمایشی بـرای بزرگداشت استاد سید جلال الدین آشتیانی برگزلر کرد.در این مراسم،استادان:دکتر‌ غلام حسین ابراهیمی دینانی،پروفسور سـید حسن امین،دکتر یحیی یثربی و...سخنرانی کردند.

در شماره‌ی‌ 13 و 14 حافظ،مطالبی‌ درباره‌ی‌ این استاد آوردیم و اکنون زنـدگی‌نامه و کارنامه‌ی علمی او را براساس هـمایش یـاد شده به خوانندگان تقدیم می‌داریم:

1-زندگی‌نامه‌ی استاد آشتیانی

سید جلال الدین آشتیانی در سال 1304 خورشیدی در شهر‌ آشتیان(استان مرکزی) متولد شد.وی به شیوه‌ی قدما،شروع به تلمذ و تعلم یک دوره‌ی کامل حکمت و عرفان اسلامی نزد استادان بـزرگ و سرشناس آن روزگار آیت اللّه سید ابو الحسن رفیعی‌ قزوینی،علامه‌ سید محمد حسین طباطبایی،استاد سید محمد کاظم عصار، میرزا مهدی آشتیانی،امام خمینی و...)کرد. علامه آشتیانی پس از پایان تحصیلات خویش در قم و ادامه‌ی تحصیل در نجف و قـزوین،به عـنوان‌ عضو‌ هیأت علمی دانشگاه فردوسی ساکن مشهد مقدس شد و در این شهر،حوزه‌ی درسی بی‌نظیری ترتیب داد و بیش از چهل سال به ترتیب و تعلیم طلاب و دانشجویان و فلسفه‌ پژوهان پرداخت. هم‌چنین در این سال‌ها به تـصحیح و شـرح برخی متون فلسفی و عرفانی اشتغال داشت. چراغ عمر این حکیم متأله و فرزانه،در روز سوم فروردین‌ماه 84 در‌ مشهد(در‌ هشتاد‌ سالگی)خاموش گردید.

2-کارنامه‌ی استاد آشتیانی

کارنامه‌ی‌ علمی‌ سید‌ جلال الدین آشتیانی با نگاهی به چهار حـوزه‌ی اصـلی فعالیت وی قابل شناخت است.

2-1-تصحیح:یکی از یادگارهای جاودان و قابل تحسین‌ آشتیانی،بی‌تردید‌ تصحیحات‌ گرانمایه‌ی وی از کتب و رسالات حکمای اسلامی‌ و ایرانی‌ست. عشق وصف‌ناپذیر او همراه با احساس مسؤولیت او نسبت به حکمت و عرفان اسلامی،محرک وی برای گـام نـهادن‌ در‌ راهـی‌ انصافا دشوار بود.تصحیح متون کـار هـر فـلسفه‌پژوهی نیست،بلکه نیاز به‌ علم و شناختی کافی،تبحر در فنّ،اجتهاد در آثار و البته صبر و حوصله دارد که این همه جز‌ با‌ شیدایی‌ و دلباختگی حقیقی میسّر نـمی‌گردد. تـصحیحات اسـتاد آشتیانی،آثار فلسفی و عرفانی‌ پراهمیتی‌ را به جامعه‌ی فرهنگ و انـدیشه عـرضه نمود و کتبی را در اختیار تشنگان معرفت قرار‌ داد‌ که‌ تا قبل از آن به این گنجینه دسترسی نداشتند و یا کاری‌ سخت‌ بود.بارزترین‌ نـمونه‌ی ایـن گـوشه از فعالیت آشتیانی را در مجموعه‌ی چهار جلدی منتخباتی از آثار‌ حکمای‌ ایران‌ مـی‌توان مشاهده کرد که گزیده‌یی از آثار فلسفه متأخر ایران را به همراه پاورقی‌های‌ سودمند‌ است.

2-2-شرح:استاد آشتیانی به تکرار تأکید کـرده اسـت کـه میراث حکیمان و عارفان،رموز‌ و پیچیدگی‌هایی‌ دارد که جز با شرح نمی‌توان آن‌ها را ادراک کـرد و یـا به ساحت‌ معنوی‌ آن‌ها نزدیک شد.این تفکر- که عقیده‌ی قدمائی حکمت را به یاد می‌آورد-او را‌ به‌ تـفکر‌ و تـفحص در کـتب فلاسفه،بویژه حوزه‌ی فلسفه‌ی عرفانی (مباحث ملا صدرا و پیرامون حکمت متعالیه)‌ و حوزه‌ی عـرفان نـظری یـا تصوف فلسفی (مباحث محی الدین ابن عربی)و ترجمانی‌ استوار‌ از‌ آن‌ها کشاند.حاصل این تعمق حـکیمانه،شرح‌های ارجـمند و گـره‌گشایی‌ست که بر روی کتاب‌های حکمی،از سوی وی‌ تألیف‌ و منتشر شده است.برای مثال،شرح فصوص الحکم ابـن عـربی آشتیانی، مرجعی‌ست که از‌ نظر‌ و استفاده‌ی هر پژوهشگر و طلبه‌یی در این وادی می‌گذرد. همین‌طور،شرح فلسفه‌ی مـعاد جـسمانی مـلا صدرا،شرح‌ آثاری‌ از حکمای مکتب اصفهان،سید حیدر آملی و...به‌هرحال حق یک شارح متون قدیمی،از‌ جـهت‌ بـازنویسی و تفسیر سالم آن‌ها قابل انکار‌ نیست‌ و مرحوم آشتیانی این حق را به گردن‌ جـویندگان‌ و دوسـتداران حـکمت اسلامی داراست.

2-3-تألیف:تألیفات انگشت شمار استاد آشتیانی وجه دیگری از‌ کارنامه‌ی‌ درخشان اوست که در ارتباط‌ و همگرایی بـا‌ دو‌ حـوزه‌ی‌ پیشین آفریده شده است. کتاب‌های هستی‌ از‌ نظر فلسفه و عرفان، شرح حال و آرای فـلسفی مـلا صـدرا، نقدی‌ بر‌ تهافت الفلاسفه‌ی غزالی از دسته‌ی تألیفات‌ ارزشمند استاد است که‌ به‌ منزله‌ی ره‌آورد وی از سـیر‌ وسـیاحت‌ و حـکمت و فلسفه و عرفان اسلامی می‌باشد.

2-4-تعلیم:علامه آشتیانی مؤسس حوزه‌ی متأخر‌ حکمت‌ و عرفان در مشهد مـقدس‌ اسـت(البته‌ این‌ بدان معنی نیست‌ که‌ شاگردان ایشان تنها در‌ مشهد‌ هستند).در حوزه‌ی درس وی که قدمت آن به چهل سـال مـی‌رسد،خیل عظیمی از دوستداران‌ حکمت‌ از حوزه و دانشگاه شرکت کرده‌اند‌ که‌ برخی از‌ آن‌ها‌ از‌ خارج از کـشور بـه‌ این حلقه وارد شده‌اند،هم‌چون ویلیام چیتیک و کریستین بـونو.وی در حـوزه‌ی درس خـود متونی از‌ حکمت‌ و عرفان اسلامی،خصوصا از منابع ملا‌ صـدرا‌ و ایـن‌ عربی‌ را درس می‌داد.‌ آشتیانی‌ در بخش تعلیمی فعالیت‌های خود بیش از هر چیزی بر فهم اسـرار و غـایت علمی سخنان‌ حکیمان‌ تأکید‌ داشـته است.

 

3-اندیشه‌های اسـتاد آشتیانی

به‌طور خـلاصه،آرا و انـدیشه‌های‌ سـید‌ جلال‌ الدین‌ آشتیانی‌ را در موارد ذیل مـی‌توان یافت:

-ردّ شـدید تفکیک(دیدگاهی که بین کاوش‌های عقلی و شریعت جدایی بنیادین قائل است)و اعتقاد بـه پیـوند جوهری دین و فلسفه؛

-عرفان‌ را روح حکمت و فلسفه‌ی اسـلامی می‌دانست؛

-تلاشی تخصصی در جمع مـیان انـدیشه‌های ملا صدرا و ابن عربی و بـه‌طور خـلاصه طرح مکتبی عقلانی و اشراقی داشت؛

-فلسفه‌ی مورد علاقه‌ و تأکید وی، فلسفه‌یی‌ست حاصل از تلفیق شـهود و انـدیشه و هم‌چنین عرفان مقبول وی مبتنی بـر عـقل است؛

-تـکیه و تأکید بر لوازم احـیای سـنّت فلسفی و عرفانی اسلام؛

تأکید‌ بـر تـلمذ به شیوه‌ی سنّتی برای آموزش بهتر و کار آمدتر حکمت و فلسفه‌ی اسلامی؛

-توجه وافر به شـرح و تـحلیل انتقادی متون‌ فلسفی‌ و عرفانی برای رمـز گـشایی‌ بیش‌تر‌ و طـرح مـعانی نـاب و بکر؛

-تأکید بر«حکمت الهی»به عـنوان یگانه مکتب و مرام فکری و فلسفی که التقاطی از عقل و معنویت و شرع‌ است.

2-جشن نجاهمین سال انجمن‌ ادبی‌ کمال

انـجمن ادبـی کمال به مدیریت کمال زین الدیـن،اخیرا پنـجاهمین سـال تـأسیس خـود را در فرهنگسرای هنر(ارسباران)در تـهران جـشن گرفت.در این مراسم،انبوهی از استادان،شاعران،نویسندگان و رؤسای انجمن‌های ادبی شرکت داشتند(و‌ به‌ ترتیب حرف الفبا)دکترها:سید حسن امین،حسین بـاهر،حسین بـهزادی انـدوهجردی،محسن فرشاد و مهدی ماحوزی و نیز رؤسای انجمن‌های ادبـی(از جـمله سـرهنگ حـمیدی شـیرازی،محمد بـاقر صدرا،غلام حسین قرشی و سرهنگ وزیری)سخنرانی کردند. هم‌چنین‌ تعداد‌ زیادی از‌ شاعران معاصر به شعر خوانی پرداختند.

سه سال پیش،چهل سخنرانی که در طول سالیان در انجمن ادبی‌ کمال توسط چهل اسـتاد ارائه شده بود،با عنوان چهل گفتار از‌ چهل‌ استاد‌ به ویراستاری سید حسن امین به چاپ رسید.فهرست عناوین مقالات و نام سخنرانان عبارتند از: لزوم بررسی ‌‌ادبیات‌ امروز ایران/دکتر محمد استعلامی؛سنگ‌های آسمانی و برخورد آن‌ها بـا زمـین:نگرانی‌های یک ایرانی مقیم‌ امریکا‌ برای‌ آینده‌ی جهان/ دکتر کاظم امیدوار؛انطباق خداشناسی جدید با قرآن/زنده‌یاد استاد سید علینقی امین؛ نقدی بر‌ فهرست مقالات فارسی«ایرج افشار»/پروفسور سید حسن امین؛ادبیات شنیداری و نـقش تـبلیغاتی آن/پروفسور سید‌ حسن امین؛نکته‌یی از تاریخ‌ بیهقی/‌ دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی؛پایگاه شعر و ادب در اسلام و ایران/دکتر حسین باهر؛خواجوی کرمانی/دکتر حسین بهزادی اندوهجردی؛نقش اندیشه در هویت انـسان/دکتر مـحمد پارسا؛شیفتگی سیف فرغانی به سـعدی؛محمد رضـا تبریزی شیرازی؛قلب‌ در طب و ادب/دکتر توکل؛ روش ترکیبی(سنتیک)مولانا/علامه محمد تقی جعفری؛نگاهی گذرا بر شعر غنایی/دکتر اسماعیل حاکمی؛شعر جاودانی/دکتر مهدی حمیدی شیرازی؛ ده‌نامه‌نویسی/دکتر علی اکبر خان مـحمدی؛ بـداهه نوازی/مهندس همایون خرم؛تأثیر تـمدن ایـران‌ در‌ عرب و اسلام؛زنده‌یاد استاد عباس خلیلی؛پژوهشی در هنر و تعبیر سعدی و حافظ از آن/دکتر ابو تراب رازانی؛ آذربایجان،بخشی از ایران است/دکتر عنایت اللّه رضا؛شعر در آثار بازمانده‌ی زبان فارسی‌ باستان/دکتر‌ جمال رضایی؛یا مرده‌اند یا تأثیر گفتار را از دسـت دادهـ‌اند/ استاد زین العابدین رهنما؛نظامی گنجه‌ای/ دکتر برات زنجانی؛ادیب الممالک فراهانی/ استاد کمال زین العابدین؛بحثی درباره‌ی زیبایی/دکتر عیسی سپهبدی؛کیفیت تحولات‌ ادبی/دکتر‌ ضیاء الدین سجادی؛ جلوه‌های شعر فارسی/دکتر شاه حسینی؛ غدیر خـم/حسن صـدر؛ابو الحسن جـلوه/ سید حسین طباطبایی اردستانی؛آرتروز/ پروفسور محمد فرجاد؛متافیزیک استقرایی و مکاشفه‌ای/دکتر محسن فرشاد؛درباره‌ی تشبیهات و استعارات حافظ/دکتر‌ خسرو‌ فرشیدورد؛انجمن‌های‌ ادبـی/استاد غلام حسین قرشی؛در پیرامون‌ هنر/دکتر‌ میر‌ جلال الدین کزاری؛جرم‌شناسی/دکتر مهدی کـی‌نیا؛قلمرو طـنز/دکتر جـواد مجابی؛میرزا بدیع سری:شاعر نابینا/دکتر مدرسی؛دکتر قاسم غنی در اندیشه و گفتار و کردار/استاد محمد‌ علی‌ مولوی؛احوال‌ و آثار آیت اللّه سید عـلینقی ‌ ‌امـین/استاد احمد‌ نیکو‌ همت؛پیوند پیک‌خانه و پیکه/دکتر ضیاء الدین هاجری؛خط،کتیبه و مجسمه/ رکن الدین همایون فرخ.

3-همایش تـرنّم وصـل و تـجلیل از مشاهیر‌ سبزوار

موسی‌ الرضا گلدانی،دبیر همایش ترنّم وصل،در مقدمه‌ی نشریه‌ی این همایش نوشته‌ است که:

«بر آن شـدیم تا به بهانه‌ی این همایش، نگاهی هرچند گذرا بر مشاهیر و فرهیختگان دیار‌ سـربداران،سرزمین‌ اندیشه‌ و ادب، خاستگاه مـردمی عـالم دوست و عالم‌پرور داشته باشیم،و نیز‌ به‌ حکم:آب دریا را اگر نتوان کشید/هم به قدر تشنگی باید چشید، سعی بر آن داشتیم تا‌ هر‌ آن‌چه‌ در حیطه‌ی نظر و نگاه اندک ما بود،به شرح این مـختصر تقدیم‌ داریم.ولی‌ زمان‌ فرصت آن را به ما نداد تا شرح حال همه‌ی بزرگوارانی را که در‌ این‌ سامان،رسالت‌ انسانی و همت عالمانه‌ی خویش را در مقام ترویج علم و معرفت به جای‌ آورده‌اند،به‌ رشته‌ی تحریر درآورده و در این مجلّد جـای دهـیم.لذا،باشد تا شمایان در گامی‌ فراتر‌ از‌ آن‌چه به شرح این مجموعه تقدیم می‌گردد،کاستی‌ها را جبران و حق را به جای‌ آورید.»

در این همایش که در دانشگاه تربیت معلم سبزوار برگزار شد و نیز‌ در‌ همایش‌ دیگری در 27 اردیبهشت 1384(سالروز درگـذشت زنـده‌یاد آیت اللّه سید علینقی امین)، از شخصیت‌های فرهنگی‌ فراوانی‌ که در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری از خطه‌ی بیهق برخاسته‌اند،تجلیل به‌ عمل‌ آمد.هرچند‌ معرفی بعضی خالی از تسامحی نیست،

(به تصویر صفحه مراجعه شود) نشسته از راست:غلام رضـا کـبیری؛حسین‌ شهسوارانی؛باستان‌ پاریزی؛امین؛سیروس‌ مهدوی

سیاهه‌ی اینان عینا از نشریه‌ی همایش ترنّم وصل،نقل می‌شود:

«حاج ملا‌ هادی‌ سبزواری(اسرار)؛ فیلسئف،عارف،شاعر و اصولی.دارای بیش از 27 اثر.از جمله:شرح منظومه،شرح دعای جوشن کبیر،اسرار الحکم،دیوان اشعار.

میرزا‌ ابراهیم‌ وثوق الحکمای سبزواری؛ عـارف و حـکیم.آثار:شرح دعـای عدیله،شرح گلشن راز،شرح صحیفه‌ی سـجادیه‌ و...

مـلا داود قـاضی‌زاده‌ی صدخروی؛آثار: شرح حماسه‌ی بدیعیه‌ داودیه،تصحیح‌ ابو‌ الفتح و...

ملا اسماعیل دولت‌آبادی سبزواری؛ عارف‌ و واعظ.آثار:کتاب الملائکه، کتاب الانسان،بدایع الاخبار،مجمع النورین.

سید حسن امین الشـریعه؛شاعر و نـویسنده،آثار:اخلاق امـینی،‌ مصالح‌ الصالحین،کشکول امینی و دیوان.

میرزا‌ محمد‌ باقر شریعتمدار؛فقیه.آثار:‌ شـهاب‌ المـبین،ضیاء‌ البصر.

حاج شیخ محمد علی فاضل‌ صدخروی؛‌ نویسنده.آثار:شرح دعای عرفه.

میرزا فضل اللّه بدایع نگار؛نویسنده و شاعر.آثار:بدایع الاشعار تاریخ‌ مشهد.

حاج میرزا محمد حـسن بـقراط التـولیه؛‌ طبیب و ادیب.آثار:قوانین الصحه،‌ علاج‌ الامراض،ضیاء العنین و...

تجلی سبزواری؛مورّخ‌ و نویسنده.آثار: ارمـغان تجلی،نیاز تجلی،تجددنامه،تاریخ انقلاب خراسان،طالب‌نامه و...

میرزا حسین علوی آزاد منجیری؛عالم و سیاستمدار‌ و نویسنده.آثار:فلسفه،تفسیر آیه‌ی نور،تفسیر آیه‌ی‌ خلافت،حاشیه‌ بر‌ رسایل انصاری و...

شـیخ‌ مـحمد ابـراهیم اسراری؛شاعر و عارف.آثار:شرح‌ دعای کمیل،رساله در معانی و بیان،شرح دعای ابو حمزه،دیوان اشعار و...

شـیخ ولی اللّهـ‌ اسراری؛امام‌ جماعت و نویسنده.آثار:یکتاپرستی،گنجینه‌ی اسرار، گنجینه‌ی صفات‌ و...

ابو الفیض‌ مهدی‌ حکیمی(ضیاء‌ الحق)؛ شاعر.آثار:دیوان غزلیات.

سید‌ محمد مهدی عـلوی العـریضی؛ نـویسنده و محقق.دارای 9 اثر.از جمله: خیر التحف،نابغه العراق،تاریخ طوس و...

میرزا‌ حسین فقیه سبزواری؛مجتهد و فـقیه.آثار:هدایت الانـام،تقریرات‌ فـقه‌ و اصول،مناسک‌ حج‌ و...

سید عبد‌ اللّه‌ برهان؛خطیب و شاعر.آثار: حقیقت الا بداع،الکواکب الاسعد،دیوان اشعار.

ضیاء الحق ناوی؛طبیب و شـاعر.آثار: ارمـغان نوروز.

مـحمد‌ علی‌ حسام‌ الشریعه؛مورّخ و شاعر. آثار:مرآة التواریخ،میزان العقاید،دیوان اشعار.

محمد‌ بن‌ حبیب‌ فریومدی؛مفسر.آثار:‌ الجدید‌ فی تـفسیر قـرآن المجید، مهذب الاحکام و...

شیخ الرئیس هاشم میرزا افسر؛شاعر و سیاستمدار و رییس اولین انجمن ادبـی ایـران. آثـار:دیوان اشعار.

سید محمد باقر عربشاهی؛شاعر.دارای هفت‌ اثر،از جمله:الحکمت و الادب، سرمایه‌ی سخن،الدین و الادب و...

سید علینقی امین؛محقق و نـویسنده. دارای 19 اثـر،از جمله:خداشناسی و اعتقادات،شرح دعای کمیل،جلوه‌ی حق، چشمه‌ی خورشید،تاریخ سبزوار و...

سید عبد الاعلی‌ موسوی‌ سـبزواری؛ مـرجع تـقلید.دارای 15 اثر،از جمله: تهذیب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام(در 30 جلد).

میر سید علی سپهر؛شاعر و موسیقیدان. آثار:دیوان اشعار.

پروفـسور احـمد شفائی؛نویسنده و محقق.آثار:قوانین تیر،آیین‌نامه‌ی‌ تیر،‌ خدمات صحرایی،مبانی علمی و دستوری و زبان فارسی و...

حسین مـروجی؛خطیب و نـویسنده.بیش از 300 خـطبه در چهار زبان مختلف و دیوان اشعار‌ و...

قاسم غنی؛حکیم و طبیب.دارای 16‌ اثر،از‌ جمله:تاریخ تصوف در ایران،تاریخ عصر حافظ،احوال و آثـار ابـن سـینا، یادداشت‌های غنی(در 12 جلد)و...

محمد تقی شریعتی؛محقق و مفسر. بیش‌تر از 13 اثر،از آن‌ جمله:تفسیر‌ نوین، فـایده و لزومـ‌ دین،تأثیر‌ هنرهای مسلمین، مبانی اقتصاد اسلامی و...

علی شریعتی؛دارای بالغ بر 80 اثر،از جمله:تاریخ ادیان،ابوذر،هبوط،کویر، مسؤولیت شیعه بـودن و...

در 27 اردیـبهشت 1384(سالگرد درگذشت استاد علینقی امین)نیز مراسم گسترده‌یی در جهت‌ تجلیل‌ از رجال علمی و مـشاهیر ادبـی سبزوار در آن شهر برگزار شد ژکه سخنرانان اصـلی آن آیـت اللّه سـید محم امین(سرپرست حوزه‌ی علمیه‌ی مسجد خاتم الانـبیاء تـهرانپارس)،دکتر محمد علوی مقدم(استاد‌ ادبیات‌ دانشگاه فردوسی‌ مشهد)،حجت الاسلام ابراهیمی (امام جمعه‌ی سبزوار)،محمد عـلی مـحمدی (رییس سابق آموزش و پرورش سبزوار و مـدیر اجـرایی‌ حوزه‌ی عـلمیه‌ی شـهرستان سبزوار)بودند.

4-در انـجمن ادبی مازندران

روز هشتم اردیبهشت 1384،به‌ دعوت‌ اسـتاد‌ حـسین شهسوارانی(قاضی اسبق دیوان عالی کشور و نویسنده‌ی توانا)همراه استاد دکتر محمد ابراهیم بـاستانی پاریـزی به مازنران ‌‌رفتیم‌ و در انجمن ادبی مـازندران (به ریاست شاعر پیـش‌کسوت آقـای غلام رضا کبیری)شرکت‌ کردیم.طی‌ سـه‌ روز،بـه دیدار نویسندگان،پژوهشگران، ادیبان و شاعران شهرهای مختلف این استان رسیدیم،که در فصل‌نامه‌ی اباختر(به مدیریت‌ سـیروس مـهدوی)و هفت‌نامه‌ی زرخیر(به سردبیری علی صـمدی)بازتاب یـافت.یکی از هـم‌سفران ما،آقای شهداد (رضـا)فاضلی‌ طـی نامه‌یی به استاد‌ حـسین‌ شـهسوارانی این سفر را چنین توصیف کرده‌اند:

«سه روز 8 و 9 و 10 اردیبهشت 84، که در شهر زیبا و با صفای ساری و در میان اعـضای مـحترم خاندان آن‌ بزرگوار و نیز شرف حـضور در جـمع فرهیختگان و ادبـاء و شـعرا و خـدمتگزاران فرهنگ و ادب و هنر مازندران مـیهمان شما بودم،جزو بهترین ایام زندگی من بود و طعم بهره‌وری‌ و بهره‌مندی از محضر خداوندان علم و ادب را چشیدم، کـه چـه خطّه و آب و خاک پربار و فاضل و عالم و ادیـب و شـاعر و هـنرپروری اسـت «سـاری»،مخصوصا که‌ با‌ طـعم و بـوی اراک و چاشنی خاندان پرافتخار شهسوارانی‌های اراک نیز ممزوج و مخلوط شده باشد.

عرض سلام و ادب دارم به محضر کلیه‌ی اعضای فرهیخته‌ی«انجمن ادبـی مـازندران»که در‌ دو‌ مـجلس در حضور پرفیض آن بزرگواران مفتخر بودم و حظّ وافـر بـردم و بـسیار تـحت تـأثیر قـرار گرفتم. عرض سلام و تشکر به حضور همکار ادیب و ارجمند و بزرگوارم‌ جناب‌ آقای سیروس مهدوی که موجب‌ افتخار‌ جامعه‌ی‌ سردفتران ایران می‌باشند.از کلیه‌ی مجموعه‌ی اعضای محترم انجمن ادبـی و فرهنگی مازندران،مرکز مطالعات فرهنگی مازندران و اعضای خاندان معظم شهسوارانی صمیمانه‌ دعوت‌ می‌نمایم‌ که افتخار میزبانی خود را در شهرستان خوانسار‌ به‌ من و همشهریان عنایت فرمایند.»

هم‌چنین،یکی از اعضای انجمن ادبی مازندران،آقای حجت اللّه حیدری سـوادکوهی،یکی از پرسـش و پاسخ‌های‌ مطرح‌ در‌ نشستی در آن انجمن ادبی را به نظم درآورده‌اند که‌ اکنون آن را باهم می‌خوانیم:

...انجمن از شهر ساری بار بست‌ رفت باغ شهسوارانی نشست‌ در حضور میهمانانی‌ متین‌ ‌ اوستادان:باستانیّ‌ و امین‌ کرد کار شعر خـوانی را شـروع‌ با نشاط و شادمانی‌ و خضوع‌ بعدِ شعر و ساز و آواز حلال‌ شد زمان نوبتِ طرح سؤال‌ یک نفر‌ از‌ دوستان‌ نازنین‌ گفت من دارم سؤالی از امین؛ داده بودی در خـلال یـک‌ اثر ‌ بین‌ ملا هادی و حـافظ نـظر گفته بودی شعر حافظ برتر است‌ علم ملا هادی‌ از‌ حافظ‌ سر است‌ این نظر باشد به زعمت معتبر یا که دادی بعد تغییر نظر...؟ ‌ گـفت:امین‌ البـته در حین سخن‌ این‌چنین دادم نـظر آن روز مـن‌ احتمالا اشتباهی کرده‌ام‌ ‌ عذر‌ خواخم‌ گر گناهی کرده‌ام‌ لیک این ملاّی اهل سبزوار بود از دانشوران نامدار شاعری وارسته‌ و شیرین‌سخن‌ هم به مکتب شاخص و استادِ فن‌ مردِ علم و منطق و فقه‌ و کـلام‌ اوسـتادی نخبه در دانش تمام‌ مرد بحث و فحص و تدریس و قلم‌ مکتبش‌ پُر‌ از رجالِ محترم‌ داشت شاگردانِ دانا و فهیم‌ هر یکی استاد و صاحب‌ نام‌ شد در فضیلت شهره‌ی ایّام شد از کتاب و دفتر و شعر و سخن‌ مـکتب‌ و شـاگرد‌ و درسِ عـلم و فن‌ می‌توان گفت این حکیم سبزوار داشت در‌ دانش‌ مقام و اعتبار جمله می‌گفتند این فرزانه‌مرد باشد اندر دانـشِ ایام فرد فضل او را دیگران‌ کردند‌ نقل‌ مردمی فرزانه،اهل علم و عقل‌ خـواجه شـاگردی بـه عهد خود نداشت‌ ‌ بذرِ‌ فضلی جز به دیوانش نکاشت‌ آن‌چه می‌دانیم‌ از‌ احوال‌ او از زبانِ اوست وز اقوال او ‌ شعر‌ حـافظ ‌ ‌رفـت تا عرش برین‌ بر جناب خواجه صدها آفرین‌ خواجه را تنها‌ همین‌ دیوان بـُوَد ارزش هـر بـیت‌ آن‌ صد کان‌ بُوَد ‌ فضلِ‌ ملاّ را خلایق گفته‌اند با نظرها‌ با‌ سلایق گفته‌اند فضل مـلاّ نقل شد از این و آن‌ هم ستودندش‌ به‌ دانش دیگران‌ مرد شعر و حکمت‌ و دیـن و خدا ‌ بود‌ ملاّ هـادیِ بـی‌ادعا او نبالید‌ از‌ خود و آثارِ خود حکمن و ملاّیی و اشعار خود زین جهت دادم‌ من‌ آن روز این نظر گر‌ خطایی‌ کردم‌ از من گذر ‌ چون‌ شنیدم این سخن‌ها از‌ امین‌ ‌ از دل و جان گفتم او را آفرین‌ زه به این فرهنگ و اخـلاص‌ و ادب‌ گر امین جز این کند‌ باشد‌ عجب‌ دیده‌ام‌ در‌ خود‌ شکستن‌ها،جمال‌ این تواضع نازنین،یعنی‌ کمال‌ این میان آموختم درسی ثمین‌ از جناب پروفسور دکتر امین

5-انجمن خیریه‌ی شمال شرق تهران؛(به‌ قلم:دکتر‌ کریم متحدان)

در 13 اردیبهشت‌ماه 1384،در«انـجمن‌ خـیریه‌ی‌ شمال‌ شرق‌ تهران:پرورشگاه‌ محمودیه»،جلسه‌ی هیأت مدیره‌ با‌ حضور آقایان دکتر لئالی،دکتر سعادت،مدیحی، تاج‌بخش،بلورچی و یوسفی تشکیل گردید.

پس از گزارش مسائل جاری،از رجال‌ نیکوکاری‌ مانند‌ مرحومان استاد سید علینقی امین،جمال اخوی،حسن مخبر‌ فرهمند،‌ شـمشیری‌ و دیـگر‌ بزرگان‌ و بزرگوارانی که از بنیان‌گذاران این انجمن خیریه و پرورشگاه بودند،قدردانی به عمل آمد.

پایان مقاله

منبع  :

 

مجله حفظ ، شماره 15 ، خرداد 1384