تصاویر مزار و مرقد شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری از ابتدا تا کنون

تصاویر مزار و مرقد شریف

مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

از باغ رضوان تا صحن رضوان

 

تهیه و تدوین :

سید محمد فقیه سبزواری

 

دانلود فایل با فرمت word

دانلود فایل با فرمت pdf

 

تلگرام :

https://t.me/faghih_e_sabzevari/7624

https://t.me/faghih_e_sabzevari/7625

 

پیشینه مزار و مرقد مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

 

نگاهی گذرا به سیر تحولات تاریخی محل باغ رضوان ،

تاریخ صحن رضوان ؛

و

پیشینه مزار و مرقد

مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

نوشته :

سید محمد فقیه سبزواری

مرقد شریف آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

حرم رضوی - صحن رضوان

و

مرقد شریف آیة الله العظمی حاج شیخ محمد تقی آملی

 

صحن رضوان در شمال بیوتات حرم رضوی ( یعنی همان صحنی که منتهی به  " بست طبرسی " و خیابان طبرسی می شود ؛ و بقعه شیخ طبرسی ؛ و کمی آن سو تر سمت چپ بقعه شیخ طبرسی اگر رو به شمال بایستیم ، مرقد برجسته مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و مرحوم آیة الله العظمی حاج شیخ محمد تقی آملی در آن قرار دارد ) ، قبلا  " باغ رضوان " نام داشته و تقریبا ابتدای باغ رضوان معروف و تاریخی از سمت فلکه حضرتی سابق و ضلع جنوبی باغ بوده و مساحت و عرصه شانزده هزار متری آن ، به سمت شمال امتداد داشته ؛ و هم اکنون ، به همین " صحن رضوان "  ، " باغ رضوان "  نیز گفته  می شود .

سابقه زمین و منطقه و کاربردهای مختلف " باغ رضوان " ، به پیش از اسلام باز می گردد که دوره اول تاریخ این خطّه است . منطقه وسیعی بوده که قلعه و ارگ حکومتی حاکمان پیش از اسلام ، در وسط آن قرار داشته .

دوره تاریخی دوم ناحیه  " باغ رضوان " ، مربوط به پس از ظهور و گسترش اسلام ؛ و استقرار نمایندگان اداری و سیاسی و نظامی خلفای بنی عباس ، خصوصا هرون الرشید و پسرش مأمون است و محل اسکان و مرکز فرماندهی نماینده آنان ، " حمید بن قحطبه "  بوده است .

دوره تاریخی سوم این منطقه ، از زمانی آغاز می شود که حضرت رضا علیه السلام ، مجموعه باغ  " حمید بن قحطبه "  را با قرآنی  که خود حضرت کتابت فرموده بودند ، معاوضه می کنند که داستان و دلائل خاص خودرا این معامله دارد .

پس از انجام معامله ، حضرت دستور می دهند که شبانه تمام درختان باغ را که یک میل در یک میل بوده قطع کنند و به همین دلیل ، یکی از اسامی این منطقه ، " قطع گاه " بوده است با  این معنا و مفهوم که اینجا ، محل قطع درختان است .

دوره تاریخی سوم " باغ رضوان "  ، یعنی از زمان حضور و شهادت حضرت  رضا علیه السلام در سال های آغازین قرن سوم هجری در این محل ، تا سال 1308 هجری شمسی ، زمان " اسدی " نایب التولیه ، به درازا می کشد و با اقداماتی که اسدی می کند ، دوره چهارم آغاز می شود .

در دوره تاریخی سوم ، این محل به دلیل وجود مضجع شریف حضرت رضا علیه السلام در نزدیکی آن ، به گورستان و محل دفن ارادتمندان آن حضرت به قصد توسل  ، تبدیل می شود و چون ، علاوه بر مردم عادی ، علما و بزرگان بی شمارساکن مشهد و سایر نقاط  دفن شده اند ، حائز اهمیت تاریخی بسیار شده است .

 در طول بیش از 11 قرن ، " باغ رضوان " ، اسامی متعددی داشته است . " قطع گاه " ، " قتلگاه " ، " غسلگاه " ، " سجده گاه " و " تکیه گاه " ،  از جمله اسامی قبلی محل " باغ رضوان " بوده است که هرکدام وجه تسمیه خاص خودرا دارد و عنوان " باغ رضوان " ، عنوان دوره چهارم تاریخ این سرزمین است .

" گورستان قتلگاه " ( که مشهورترین عنوان پیش از " باغ رضوان " بوده است ) ، در سال 1308 ، بنا به دلائل بسیار ، تعطیل شد و با کشیدن حصار به دور آن ، به باغ  تیدیل شد اما به تدریج ، کاربری آن تغییر یافت ،  از زیبایی های آن کاسته ؛ و به زشتی های آن افزوده شد . خصوصا که در جوار حرم حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام  قرار داشت ، نیاز به ایجاد تحولاتی بنیادین داشت تا قابلیت های لازم برای همسایگی با حرم رضوی را پیدا کند .

در دوره پنجم این سرزمین تاریخی و پر ماجرا ، مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، که همیشه ابتکار عمل برای عمران و ایجاد تسهیلات لازم برای شهروندان مشهد و زائران را در دست داشت و نمی توانست هیئت کریه و بد منظر و آلوده این باغ را در جوار بیوتات رضوی تحمل کند ، با آستانقدس قرار دادی منعقد کرد و با ارزش ترین موقعیت جغرافیایی اطراف حرم مطهر را متناسب با اقتضائات همان روزگار ، به مجموعه ای چند منظوره تبدیل کرد ضمن آن که در هیئت  باغ نیز باقی ماند .

پیشینه مرقد و مزار مرحوم فقیه سبزواری

بر پایه نقشه قدیم اطراف حرم مطهر ( یعنی پیش از سال 1354 شمسی که هنوز طرح تخریب و توسعه اولیه اطراف حرم در زمان استانداری و نیابت تولیت دکتر عبدالعظیم ولیان آغاز نشده بود ) ، دیواره جنوبی باغ رضوان که عرض این باغ بود ، در فلکه حضرتی ،  بین بالا خیابان و خیابان طبرسی قرار داشت . مساحت کل باغ رضوان شانزده هزار متر مربع بود در قالب مستطیل که طول آن ، شمالی – جنوبی بود  و دارای دو در بزرگ ورودی در مسیر بین بالا خیابان و خیابان طبرسی .

 از سمت بالا خیابان اگر داخل فلکه  به سمت باغ رضوان می رفتیم ، در ورودی اول ، یعنی ورودی غربی در فلکه ،  که به سبک ورودی های دو صحن قدیمی حرم حضرت رضا علیه السلام  ساخته شده بود ، وارد راهرو که می شدیم ، دو سالن بزرگ با سقفی رفیع ، طرفین راهرو احداث شده بود که وسطِ سالنِ سمت چپ ، مرقد مرحوم آیة الله فقیه سبزواری و در کنارش ، مرقد مرحوم آیة الله حاج شیخ محمد تقی آملی ، فقیه و فیلسوف بزرگ قرار داشت .

این سالن ، که به " سالن باغ رضوان " معروف شده بود ، مدتی محل تدریس مرحوم آیة الله حاج سید جواد فقیه سبزواری و مدتی ، محل تدریس و اقامه نماز جماعت و ایراد خطابه توسط آیة الله حجت هاشمی خراسانی بود .

دوره ششم " باغ رضوان "

پس از تصویب و اجرای طرح توسعه اطراف حرم در سال 1354 ، باغ رضوان نیز مشمول طرح ؛ و بطور کامل ، با درختان و حجره ها و قبورش ،تسطیح شد اما مزار و سنگ مرقد مرحوم آیة الله فقیه سبزواری و مرحوم آیة الله آملی ، همانگونه که بود و در همان جای اولیه ، در فضایی گلکاری شده و سبز و زیبا ؛ و با نصب نرده و محافظ  ، نگهداری شد و محترمانه باقی ماند و حتی به منظور رفاه زائران ؛ و به این دلیل که آسیبی به فضای سبز تحت مراقبت نرسد ،  مسیری خاص از معبر اصلی به سمت مرقد ، تعبیه کردند .

دوره هفتم  ، تبدیل  " باغ رضوان " به  " صحن رضوان "

سال ها بدین منوال بود تا پس از انقلاب اسلامی ؛ و در فاز دوم و نهایی اجرای طرح توسعه و احداث صحن های جدید ، محل " باغ رضوان " سابق ، تبدیل به صحن با شکوه و زیبایی شد با همان نام و نشان و هویّت خود که  " رضوان "  بود  ؛  و البته چون در هیئت و قالب " صحن "  شکل گرفته ،  " صحن رضوان " نامیده می شود  .

اواخر دهه هفتاد ؛ و همزمان با احداث صحن های جدید حرم رضوی ، مرحوم آیة الله حاج سید جواد فقیه سبزواری که پیگیر مسائل مربوط به مرقد مرحوم پدر بزرگوارشان بودند ، در جلسه و دیداری که با مرحوم آیة الله واعظ طبسی ، تولیت فقید آستانقدس  ( و ضمنا از شاگردان مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری )  داشتند ، مرحوم آیة الله طبسی ، اطمینان داده بودند که از مرقد مرحوم آیة الله فقیه سبزواری ، با شکوه و تجلیل ؛ و در فضایی سبز و زیبا ، حفاظت خواهد شد و همان شد که وعده داده بودند .

این نکته هم قابل توجه است که در هنگامه تخریب و بازسازی و توسعه محدوده اوائل خیابان طبرسی ، بقعه و قبر مفسّر کبیر ، صاحب کتاب ارزشمند تفسیر " مجمع البیان " ، مرحوم شیخ طبرسی که در ضلع جنوب شرقی باغ رضوان سابق ؛ و ابتدای خیابان طبرسی در ساختار قدیمش واقع شده بود ؛ و مانع احداث اجتناب ناپذیر زیر گذر طبرسی بود ، با حفاری اطراف و زیر قبر و تزریق بتون ، از محل اولیه خود ،  با جرثقیل ، به سمت نزدیکی های مرقد مرحوم آیة الله فقیه سبزواری ، منتقل و مستقر کردند تا این نقطه از حرم شریف و بیوتات رضوی نیز ، مجتمعی از مزارات یک مفسر عالیقدر ، یک فقیه بزرگوار و یک فیلسوف نامدار باشد . گرچه هریک از اینان ، در شاخه های دیگر علوم اسلامی نیز ، سرآمد بودند .

حجة الاسلام رئیسی ، تولیت محترم آستانقدس رضوی نیز پس از انتصاب به مقام تولیت ؛ و در اوائل رسیدگی به امور ، دستور دادند سنگ مرقد شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، با شیشه پوشیده شود .

الطاف خدا و توجهات حضرت رضا علیه السلام

همان گونه که مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، به دلیل خدمات بزرگ و بسیارشان به آستانقدس رضوی ، حوزه علمیه خراسان ، شهر مشهد و نقاط دیگر ؛ و نیز ، به پاس خدمات صادقانه ؛ و کمک های معنوی و مادی بسیار که به طلاب و فضلاء ، مردم مشهد و زائران رضوی در طول چهل سال ارائه کردند ، در معرض الطاف و توفیقات الهی ؛ و بهره مند از عنایات و توجهات حضرت ثامن الحجج علیه آلاف التحیة والثناء در زمان حیات بودند ، پس از وفات هم ، استمرار الطاف خداوندی و محبت و مهر رضوی ، به جاودانگی نام و نشانشان انجامید که إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ( یوسف ، آیه 90 ) و یا در آیتی دیگر که فرمود :  إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا ( کهف ، آیه 30 ) 

تا این تاریخ ، پنجاه و دوسال از رحلت این مرجع تقلید بزرگوار و خدمت مدار گذشته ؛ و از چند سال پس از وفاتشان ؛ و پیش از انقلاب اسلامی ، اطراف حرم رضوی و باغ رضوان ، دستخوش تغیّر احوال و تغییر ساختار گسترده  و اجتناب ناپذیر در جهت ایجاد رفاه برای زائران و مجاوران شده ،  اما در طول این همه سال و آن همه دگرگونی ها ، مزارو مرقدش ، تغییر نکرد و پیوسته ، برپا و استوار ، زیارتگاه شاگردان و مریدانش بوده است .

قطعا با ضمیر روشنی که داشته ؛ و با بهره گیری از قدرت روح پاک و بلندش ، آینده پس از گذشتن از دنیا را می دیده که محل دفنش را خود تعیین و آماده می کند همان گونه که عارف و زاهد بزرگوار مرحوم آیة الله شیخ حسنعلی نخودکی نیز ، با اتکاء به صفای باطنش و دیدن دگرگونی های آینده ی پس از وفاتش ، چگونگی قبرش را خود در زمان حیات تعیین کرد .

باورم این است که مزار و مرقد عارف و فقیه و ادیب اریب ، مرحوم آیة الله فقیه سبزواری ، همیشه در ساختار و وضعیتی مطلوب ؛  و موقعیتی مناسب و زیبا قرار داشته ؛ و همانگونه بوده و هست که خود خواسته ، و بی شک این امر ، از کرامات آن مرد الهی و بزرگ است . اما اگر بود  و متن سنگ مزارش را می دید ، به این دلیل که عاشق بی قرار گسترش معارف قرانی ، عاشق توسعه مکارم اخلاق در جامعه ، عاشق توسعه و تثبیت فقه آل محمد (ص) ، شیفته فقر زدایی از توده های مستمند و بی نوا ؛ و خاصه ، شیفته خدمت به طلاب و فضلا  ؛ و عاشق گره گشایی از امور گره خورده  اقشار مختلف مردم ، چه دوست و چه دشمن بود ،  شاید حکّ این بیت از حافظ عزیز را بر سنگ مزارش توصیه می کرد  :

هرگز نميرد آن که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جريده عالم دوام ما

 

نکته ای عارفانه

برداشت و نظر پدر بزرگوارم مرحوم آیة الله حاج سید محمد صادق فقیه سبزواری از تغییرات و تحولاتی که در محدوده باغ رضوان صورت گرفت این بود که همه این اتفاقات و تطورات ، بهانه بود و لطف الهی که مرقد مرحوم پدر ارجمندشان در موقعیتی مناسب تر نسبت به زمانی که در باغ رضوان بود ،  قرار گیرد .

مشاهیر و بزرگان مدفون در باغ رضوان مشهد

در باغ رضوان ، علما ، مشاهیر و بزرگانی متعلق به مشهد و نقاط دیگر کشور و حتی خارج از کشور به خاک سپرده شده اند که اجرای طرح توسعه اطراف حرم مطهر رضوی ، نام و سنگ نشان آن هارا ناپدید و ناپیدا کرده است . به عنوان حفاظت از تاریخ باغ رضوان ، خصوصا تاریخ حیات و فعالیت آن از سال 1330 تا زمان تخریب در سال 1354 شمسی که دفن مشاهیر و بزرگانی در این بخش از متعلقات حرم رضوی صورت گرفته ؛ و به منظور پاسداری از مقام علمی ،  معنوی و خدمات آن نامداران بی نشان در خاک ، پژوهشی انجام دادم که پس از تکمیل ، در قالب کتابی با عنوان " مشاهیر و بزرگان مدفون در باغ رضوان " ، چاپ و منتشر خواهد شد .

 

سید محمد فقیه سبزواری

21 بهمن ماه 1397

 

 

متن سنگ مضجع شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

 

 

***

متن سنگ مضجع شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری 

مشهد ، حرم رضوی ، صحن رضوان ( باغ رضوان ) ، جوار بقعه شیخ طبرسی .

پنجاه و دومین سال رحلت آن مرجع خدوم و عالیقدر ، گرامی باد .

مزار شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج شیخ محمد تقی آملی در جوار مزار مرحوم فقیه سبزواری

 

مزار شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج شیخ محمد تقی آملی در جوار مزار مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری در صحن رضوان حرم رضوی ، نزدیک به مقبره مرحوم شیخ طبرسی

فقیه و فیلسوف بزرگوار ، مرحوم آیة الله محمد تقی آملی ، از دوستان صمیمی مرحوم فقیه سبزواری که بنا به وصیت خودشان در جوار مرقد مرحوم فقیه سبزواری ، به خاک سپرده شدند

 

فقیه و فیلسوف بزرگوار مرحوم آیة الله العظمی حاج شیخ محمد تقی آملی ، از دوستان و همدرسان مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، در زمان حیات مرحوم فقیه سبزواری قرار گذاشته بودند که  پیکرشان پس از فوت ، از تهران به مشهد منتقل و در باغ رضوان در جوار مرقد مرحوم فقیه سبزواری دفن شود .

بازماندگان ، طبق وصبت مرحوم آیة الله آملی ، پیکر ایشان را در باغ رضوان در مقبره مرحوم فقیه سبزواری به خاک سپردند  .

اکنون مرقد و مزار هردو فقیه جلیل القدر ، در صحن رضوان حرم رضوی  ، در جوار بقعه شیخ طبرسی ، زیارتگاه شاگردان و مریدان است .

مرحوم آیة الله محمد تقی آملی ، از جمله فیلسوفان و عارفان و فقیهان جلیل القدر قرن چهاردهم هجری قمری و  همدوره با مرحوم فقیه سبزواری ، همدرس در محضر میرزای نایینی ، سید ابوالحسن اصفهانی  ، آقا ضیاء الدین عراقی و اوتاد دیگر در نجف بوده اند .

آیة الله جوادی آملی و آیة الله حسن زاده آملی ، از جمله شاگردان مبرّز مرحوم آیة الله محمد تقی آملی هستند .

متن سنگ مزار مرحوم آیة محمد تقی آملی را ، آیة الله جوادی آملی نوشته اند 

 

لینک برنامه مستند " مردان خدا " ، شرح حال مرحوم آیة الله محمد تقی آملی ، در شبکه مستند صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران  :

http://www.doctv.ir/programs/891255-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%AF%D8%A7-14

 

لینک ویدئو :

http://s8.picofile.com/file/8351454468/video_2019_02_04_23_46_06.mp4.html

لینک ویدئو در تلگرام :

https://t.me/faghih_e_sabzevari/7609

مرقد شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، صحن رضوان ، حرم رضوی

 

 

 

مرقد شریف مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، صحن رضوان ، حرم رضوی

 

• مرقد شریف  مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری / حرم رضوی / صحن رضوان

   

  سمت راست عکس ، مرقد شریف مرحوم آیة الله العظمی محمد تقی آملی استاد آیة الله جوادی آملی و آیة الله حسن زاده آملی

   

  گنبد روبرو بقعه شیخ طبرسی

مزار مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزاحسین فقیه سبزواری

 

مزار مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزاحسین فقیه سبزواری

حرم رضوی ، صحن رضوان ، جنب مرقد شیخ طبرسی

مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

 

مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، مشهد ، حرم رضوی ، صحن رضوان ، جنب مزار شیخ طبرسی

برخي مشاهير مدفون در حرم رضوي را بهتر بشناسيم

 

برخي مشاهير مدفون در حرم رضوي را بهتر بشناسيم

 

‌طي ساليان دور بيش از 50 تن از مشاهير مسلمان و شيعه كشورمان در حرم رضوي دفن شده‌اند.

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، اين 50 تن‌ گزيده‌اي از اشخاصي هستند كه در حرم رضوي به خاك سپرده شده‌اند و طي اين گزارش و گزارش‌هاي ديگر به معرفي آنان مي‌پردازيم.

اين افراد محبان اهل بيت(س) و عالمان برجسته عصر خود نيز به شمار مي‌رفتند، كساني كه خواستند حيات ابدي‌شان همچون زندگي دنيايي‌شان در كنار حضرت ثامن‌الحجج(ع)، امام رئوف شيعيان بگذرد.

علامه محمدتقي جعفري ( 1304-1377ه. ش) علوم حوزوي را در شهرهاي تبريز، تهران، قم و نجف آموخت و از طريق مطالعه با دانش‌هاي رايج روزگار خود آشنا شد و به تاليف و تحقيق روي آورد. پس از 11 سال اقامت در نجف و تحمل سختي‌هاي فراوان در راه تحصيل علم و رسيدن به درجه اجتهاد، سال 1337 ه. ش به ايران بازگشت و در تهران اقامت گزيد.

‌علامه جعفري حدود 50 سال به تعليم و تربيت جامعه اشتغال داشت و بسياري از پژوهشگران حوزه و دانشگاه از دروس ايشان استفاده كرده و نكته‌ها آموختند. از آثار وي ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه در 27 جلد، تفسير و نقد و تحليل مثنوي 15 جلد، انسان از ديدگاه قرآن، ‌فلسفه و هدف زندگي، فلسفه زيبايي و هنر از ديدگاه قرآن است.

‌علامه شيخ حر عاملي (1033-1104 ه.ق) در يكي از روستاهاي لبنان در ناحيه بقاع، در خانواده‌اي چشم به جهان گشود كه به علم و فقاهت مشهور بودند و نسب آنان به حربن يزيد رياحي، از شهداي كربلا مي‌رسيد. شيخ حر عاملي نزد بزرگان خاندان آل‌ حر كه همه اهل علم و فقاهت بودند، ‌دانش آموخت و 40 سال در كشورهاي اسلامي به سفر پرداخت.

‌در حدود سال 1080 ه.ق ، همزمان با سلطنت شاه سليمان صفوي به مشهد آمد و به تدريس و تاليف آثار پربها پرداخت و شاگرداني را پروراند و به تعدادي از آنها از جمله علامه محمدباقر مجلسي اجازه روايت داد. مهمترين اثر ماندگار او در كنار آثار ارزشمند تعداد ديگر، كتاب وسايل الشيعه است كه از كتب مرجع در احاديث شيعه به شمار مي‌رود.

‌علامه سيدمحمدحسين حسيني تهراني (1345-1416ه.ق) آموزش‌هاي ابتدايي و متوسطه را در رشته مكانيك به پايان رساند، سپس به تحصيل علوم الهي روي آورد و در شهرهاي قم و نجف از محضر آيات عظام و استادان بزرگي بهره برد و به درجه اجتهاد رسيد. در عرفان و سير و سلوك معنوي نيز به درجات بالايي رسيد.

‌وي پس از اتمام تحصيلات عالي، جهت اداي تكليف و اقامه شعائر الهي به تهران بازگشت و در مسجد قائم (عج) خيابان سعدي به نشر احكام اسلامي و ارشاد مردم پرداخت و در سال 1400 ه. ق به مشهد مهاجرت كرد و مدت 15 سال به تدريس و تاليف مشغول بود. از آثار وي مي‌توان به الله شناسي، امام‌شناسي، معادشناسي، ‌مهر تابان، روح مجرد اشاره كرد.

‌آيت‌الله سيدحسين خادمي اصفهاني (1319-1404 ه.ق)، وي مقداري از علوم حوزوي را در اصفهان فرا گرفت، سپس به نجف رفت و نزد بزرگان حوزه نجف علم آموخت. در سال 1347 هجري قمري به اصفهان بازگشت و به تدريس دوره خارج فقه و اصول در مدرسه صدر اصفهان و اقامه جماعت مشغول شد، وي از سوي امام خميني(ره)، نماينده رسيدگي به امور حوزه علميه اصفهان شد و در كنار فعاليت‌هاي علمي و اجتماعي خود، كتاب‌هايي در مباحث فقهي و اصولي تاليف كرد.

‌آيت‌الله محمدمهدي خالص (1376-1343 ه.ق)، آيت‌الله خالص در كاظمين به دنيا آمد، در شهرهاي نجف و سامرا از محضر علماي بزرگ علم آموخت و به درجه اجتهاد نائل شد. او مرد ميدان سياست بود و سال‌ها با نفوذ و حضور انگليس در عراق مبارزه كرد. سال 1341 هجري قمري به دستور دولت استعماري انگليس دستگير و از عراق اخراج شد. در مراسم حج از سوي هيات‌هاي ايراني كه از طرف دولت ايران اعزام شده بودند، به ايران دعوت شد.

‌مرحوم خالصي مدني در قم و اصفهان بود و سپس به مشهد آمد و مورد استقبال مردم قرار گرفت. مجموعه مقالاتي با عنوان الحسام البتار في جهاد الفكار كه در زمينه ضرورت پيكار با اشغالگران انگليسي نوشت و در روزنامه صداي اسلام به چاپ رسيد از آثار و نگاشته‌هاي اوست.

‌آيت‌الله سيدجواد خامنه‌اي (1313-1406 ه.ق)، وي در نجف اشرف در خانواده‌اي روحاني ديده به جهان گشود و در كودكي به همراه خانواده به تبريز و مهاجرت كرد. پدرش مرحوم آيت‌الله حاج سيدحسين خامنه‌اي از علماي بزرگ تبريز بود. در شهرهاي مشهد و نجف اشرف از محضر آيات عظام حاج آقا حسين قمي، ميرزاي نائيني، سيد ابوالحسن اصفهاني و بزرگان ديگر دروس حوزوي را آموخت، پس از آن به مشهد بازگشت و با دختر مرحوم آيت الله حاج سيدهاشم نجف آبادي ازدواج كرد كه رهبر فرزانه انقلاب حضرت آيت الله العظمي حاج سيدعلي خامنه‌اي و سه پسر ديگر و يك دختر ثمره اين وصلت شدند.

‌وي سال‌ها در مشهد به تدريس فقه و اصول و اقامه جماعت در مسجد جامع گوهر شاد و مسجد صديقي‌هاي بازار بزرگ مشغول بود‌ و در دوران مبارزات فرزندانشان از رژيم ستم‌شاهي آزار و اذيت بسياري متحمل شد‌.

‌حاج ملا هاشم خراساني(1248-1352 ه.ق)، حاج ملا هاشم در مشهد متولد شد و پس از تحصيل دانش‌هاي ديني عصر خود، در شمار علماي بزرگ مشهد درآمد. به تدريس تحقيق و ترويج معارف دين روي آورد و كتاب‌هاي سودمندي از خود به يادگار گذاشت. كتاب منتخب التواريخ از آثار وي است. او بيشتر وقايع روزگار خود از جمله به توپ بسته شدن حرم مطهر رضوي توسط قواي روس را به تفصيل در اين كتاب آورده است.

‌آيت‌الله محمدكاظم دامغاني (1316-1404ه.ق)،، وي در روستاي شمس‌آباد دامغان به دنيا آمد، پس از فراگيري مباني علوم ديني به مشهد آمد و علوم ادب و سطوح عاليه را نزد بزرگان حوزه مشهد آموخت و از وي اجازه اجتهاد و اجازه روايت دريافت كرد و از سال 1336 هجري قمري خود اين دروس را تدريس مي‌كرد، سجاياي اخلاقي، صراحت و اجتناب از هرگونه تظاهر از مشخصه‌هاي برجسته روحي مرحوم آيت الله دامغاني بود.

‌آيت‌الله شيخ ابوالحسن شيرازي (1293-1379ه.ش)، آيت‌الله شيرازي، در كوهستان از توابع داراب استان فارس متولد شد، دروس حوزوي را در شهرهاي داراب، اصطهبانات، شيراز و مشهد آموخت و پس از آن رهسپار نجف شد و از محضر استادان بزرگ حوزه نجف استفاده كرد و به درجه اجتهاد نايل شد. در سال 1340 به مشهد بازگشت و به تدريس و تربيت طلاب فاضل پرداخت، پس از پيروزي انقلاب اسلامي‌ از طرف امام خميني(ره) به عنوان اولين امام جمعه شهر مقدس مشهد منصوب شد، وي به كارهاي فرهنگي وعلمي بسيار ارج مي‌نهاد، از اين رو مدرسه علميه ولي عصر(عج) و موسسه اسلام شناسي بانوان را در مشهد تاسيس كرد.

‌آيت‌الله سيدعبدالله شيرازي(1371-1363ه.ش)، وي پس از آشنايي با مقدمات علوم اسلامي سال 1294 هجرس شمسي عازم نجف شد و در دروس آيات عظام، ضياء الدين محمدحسين نائيني و ‌سيدابوالحسن اصفهاني شركت كرد و خود به درجه اجتهاد رسيد، پس از آن به مشهد آمد و در جريان كشف حجاب در كنار علماي ديگر نقش فعالي در فعاليت‌هاي عليه رژپم پهلوي داشت، پس از قيام مسجد گوهرشاد و بازداشت علما، وي نيز دستگير و به تهران اعزام شد. در جريان نهضت انقلاب اسلامي سال 1357 نيز از رهبران نهضت در خراسان بود و هماهنگ با امام(ره) عمل كرد. از آثار و نگاشته‌هاي او كتاب القضا، مناسك حج، الامه في الشيعه، پوشش زن از ديدگاه اسلام است.

‌آيت‌الله سيد ابراهيم علم‌الهدي متوفي در سال 1378 ه.ش، وي ‌از محضر استاداني چون حاج آقا حسين قمي، آيت‎الله خويي و خصوصا آيت‌الله ميلاني كه از ايشان اجازه اجتهاد دريافت كرد، بهره‌مند شد. پس از هجرت آيت‌الله ميلاني در سال 1333 به مشهد، آيت‌الله علم‌الهدي نيز به مشهد آمد و در شبستان گوهرشاد فقه و اصول نزد آيت‌الله ميلاني آموخت. پس از ارتحال وي بيش از دو دهه در مدرسه امام صادق(ع) به تدريس اصول مبادرت ورزيد و شاگردان برجسته‌اي را در مكتب خود پروراند. وي هيچ گاه سعي نمي‌كرد شاگردان خود را مقلد بار بياورد و در طرح مسائل علمي و گشودن گره از معماي آنها از نبوغ خاصي برخوردار بود.

‌آيت‌الله حسين فقيه سبزواري، فرزند آيت‌الله ميرزا موسي در شهر سامرا به دنيا آمد. سال 1318 هجري قمري همراه پدر به سبزوار رفت و مقداري از علوم ديني را در شهرهاي سبزوار و مشهد آموخت و براي ادامه تحصيل به نجف رفت و اصول را نزد بزرگان حوزه سامرا و نجف فرا گرفت و از همه اساتيد خود اجازه اجتهاد دريافت كرد. سال 1347 به ايران بازگشت و در مشهد ساكن شد و به تدريس و اقامه نماز جماعت روي آورد.

‌وي خدمات اجتماعي و عمراني كم نظيري انجام داد كه احداث باغ رضوان در جوار حرم رضوي، واگذاري 2500 قطعه زمين در كوي طلاب به فضلاي حوزه مشهد كه فاقد مسكن بودند و بنا نهادن ده‌ها باب منزل مسكوني براي نيازمندان و چندين مسجد در محلات مختلف مشهد از خدمات ارزشمند وي است. «هديه‌الانام» رساله علمي اوست و كتاب مناسك حج وي نيز به چاپ رسيده است.

 

http://ahlesonnat.hajj.ir/14/64151

 

موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی

عکس هوایی

موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی در صحن رضوان در جوار مزار مرحوم شیخ طبرسی در حرم شریف حضرت ثامن الائمة علی بن موسی الرضا علیه السلام

( برای تماشای عکس در اندازه بزرگتر روی عکس کلیک کنید )  

موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی

 

موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی با فلش قرمز رنگ در کنار مزار شیخ طبرسی در صحن رضوان در محدوده بست طبرسی حرم مطهر حضرت رضا علیه السلام مشخص شده است . 

 

برای دیدن عکس در اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید 

عکس هوایی از حرم مطهر حضرت رضا علیه السلام و بیوتات رضوی و موقعیت صحن رضوان

 

 موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی  در کنار مزار شیخ طبرسی در صحن رضوان در محدوده بست طبرسی حرم مطهر حضرت رضا علیه السلام مشخص شده است . 

 برای دیدن عکس در اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید 

موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی

  

 

عکس هوایی

موقعیت مزار آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری و آیة الله العظمی محمد تقی آملی در صحن رضوان در جوار مزار مرحوم شیخ طبرسی در حرم شریف حضرت ثامن الائمة علی بن موسی الرضا علیه السلام

( برای تماشای عکس در اندازه بزرگتر روی عکس کلیک کنید ) 

این تصویر از فضای بالای بست طبرسی گرفته شده است

قبرستان قتلگاه یا باغ رضوان

 

قبرستان قتلگاه یا باغ رضوان

اين قبرستان امروز وجود ندارد، ولي در سابق يکي از مقابر معروف در جوار آستانه مقدسه بوده است، محل آن در قسمت شمالي بقاع متبرکه که اکنون در مجموعه‏ ي فلکه بزرگ قرار دارد و دور آن را نرده‏ ي آهني کشيده‏ اند، مقبره‏ ي مرحوم امين الاسلام فضل بن حسن طبرسي که اکنون در کنار خيابان نوقان قرار دارد و در اين قبرستان بوده است و تنها يادگاري از قبرستان مزبور مي‏باشد.

در قديم اين قبرستان را غسلگاه مي‏ناميده‏اند و معتقد بوده ‏اند امام رضا عليه ‏السلام را در اين مکان غسل داده‏ اند، و بعد از اين در محاورات به قتلگاه تبديل شده است، مؤلف منتخب التواريخ مي‏نويسد: از هنگامي که ازبکها در اين محل گروهي را به قتل رسانيده‏ اند به اين نام مشهور گرديده است، و از آن زمان به خاطر کشتار مردم مشهد به قتلگاه مشهور شده. اما آن که در قديم آن جا را غسلگاه مي‏دانسته‏ اند و .....

ادامه نوشته

آیت الله محمد تقی آملی ، آرمیده در جوار آیة الله حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

آیت الله محمد تقی آملی
تولد و زادگاه
در سال 1304 هـ . ق در تهران و در خانواده ای فرهیخته، کودکی دیده به جهان گشود. پدرش، مولی محمد آملی (1336 ـ 1263 ق) و مادرش، دختر ملا محمد سیبویه هزار جریبی است؛ آن ها نام این نو رسیده را «محمد تقی» برگزیدند.
تحصیل
هنگامی که استعداد آموزش در محمد تقی فراهم شد، پدرش او را به مکتب سپرد تا خواندن و نوشتن را فرا بگیرد. پس از آن، وی را به مدرسه علمیه خازن الملک فرستاد. محمد تقی در سن ده سالگی، کتاب هایی چون: سیوطی و جامی را به خوبی فرا گرفت و در این راه به موفقیت هایی رسید.
آثار ملا محمد آملی
از این دانشور مبارز آثاری به جا مانده که برخی از آن ها به شرح ذیل است:
1. حاشیه بر فرائد شیخ انصاری. 2. شرح بر کلمه شریفه «لا اله الا الله» (این رساله به خط وی و اکنون نزد آیه الله حسن زاده آملی نگهداری می شود». 3. حاشیه بر شرح مطالع. 4. حاشیه بر شرح شمسیه (این اثر چاپ شده است). 5. رساله فتوائیه (تلخیص واجبات)، پیرامون عبادات، معاملات و احکام است که به زیور طبع آراسته گردیده است. 6. حاشیه بر اسفار، این اثر را که . . . .

ادامه نوشته

مشاهير مدفون در حرم رضوی

مشاهير مدفون در حرم رضوی

مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری

(1309-1386 ه‍ . ق)

آيت‌الله حاج ميرزا حسين سبزواري مشهور به «فقيه سبزواري»، فرزند آيت‌الله ميرزا موسي (1265-1337 ه‍ . ق) سوم رمضان 1309 ه‍ . ق در شهر سامرا به دنيا آمد و در سال 1318 ه‍ . ق همراه پدر خود آيت‌الله ميرزا موسي به سبزوار رفت و در آنجا به تحصيل علوم ديني پرداخت.

وي در سال 1326 ه‍ . ق براي ادامه تحصيل وارد مشهد شد و در مدرسه فاضلخان حجره گرفت و از محضر دانشوراني چون حاج شيخ حسن برسي، ميرزا محمد باقر مدرس رضوي، ميرزا عبدالجواد اديب نيشابوري، حاج ميرزا حسين از شاگردان ميرزاي شيرازي و حاج ميرزا اسماعيل مجتهد، علم آموخت.

فقيه در طول تحصيلات خود در حوزه مشهد، شاهد فاجعه به توپ بستن حرم در روز دهم ربيع‌الثاني 1330 ه‍ . ق بود و اين فاجعه را در يادداشت‌هاي منتشر نشده خود منعكس كرده است. وي شعبان سال 1331 ه‍ . ق با دختر ميرزا حسين صدرالعلماء (1295-1329 ه‍ . ق) يكي از علماي برجسته سبزوار، ازدواج نمود و شش سال در سبزوار اقامت كرد. در اين مدت ضمن تدريس، خارج فقه و اصول را از محضر پدر و حكمت را نزد افتخار الحكما، شاگرد كم مانند حاج ملا هادي سبزواري، فرا گرفت و سال 1338 ه‍ . ق، پس از فوت پدر و طبق وصيت او، براي ادامه تحصيل به نجف رفت و فقه و اصول را نزد آيات ميرزا حسين نائيني، سيد ابوالحسن اصفهاني، آقا ضياء عراقي و حاج سيد محمد فيروزآبادي فرا گرفت و از همه اساتيد خود اجازه اجتهاد دريافت نمود و به «فقيه سبزواري» اشتهار يافت.

وي علاوه بر درك محضر اساتيد ياد شده خود در سامرا، در نجف نيز از محضر آخوند خراساني، سيد محمد كاظم يزدي، شيخ حسين مامقاني، آيت‌الله شربياني، آيت‌الله سيد محمد بحرالعلوم، شيخ محمد طه نجف، ميرزا حسين نوري، حاج آقا رضا همداني، شيخ علي گنابادي و شيخ علي قوچاني بهره برد. در سال 1347 ه‍ . ق در 38 سالگي به درخواست مردم سبزوار به ايران بازگشت و در مشهد ساكن شد و به تدريس فقه و اصول و فلسفه و نيز اقامه نماز جماعت روي آورد و خدمات اجتماعي و عمراني كم‌نظيري انجام داد. او مدرسه باغ رضوان را با 16 هزار متر مربع مساحت در سال 1330 شمسي ساخت و تكيه سيدها را احداث كرد. درمانگاه رازي را تكميل كرد و 120 باب منزل در خيابان نخريسي و 25 باب در خيابان خواجه‌ربيع براي سيل‌زدگان بنا نهاد و 2500 قطعه زمين را در كوي طلاب به طلبه‌ها و فضلاي حوزه مشهد واگذار كرد و ده‌ها مسجد را در محلات مختلف مشهد ساخت. وي روز شنبه 24 شوال 1384 ه‍ . ق / 1345 ه‍ . ش در 77 سالگي راه ناهموار دنياي مادي را به آخر رساند و روحش به دار قرار پر گشود و در محل مدرسه باغ رضوان به خاك سپرده شد. «هداية الانام» رساله عملي اوست و كتاب «مناسك حج» وي نيز به چاپ رسيده است.

منبع : پایگاه آستان قدس رضوی

گزیده مشاهیر مدفون در حرم رضوی علیه السلام

http://islamic-rf.ir/ebook/gozideh.mashahir.madfoon.pdf

 

اکنون مزار منور مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، در شمال حرم  رضوی علیه السلام و در زاویه شرقی صحن شمالی ، سمت چپ مرقد منور مرحوم شیخ طبرسی ( ره ) در محوطه گلکاری و فضای سبز واقع شده و مزار مرحوم آیة الله العطمی حاج شیخ محمد تقی آملی نیز در کنار مزار مرحوم فقیه سبزواری قرار گرفته است .

آیت الله العظمی شیخ محمدتقی آملی ، مدفون در جوار مرقد مطهر آیة الله العظمی فقیه سبزواری

فیلسوف و عارف شهیر آیت الله العظمی شیخ محمدتقی آملی ، مدفون در جوار مرقد مطهر آیة الله العظمی فقیه سبزواری ( شمال غربی حرم و صحن منور امام رضا علیه السلام ، نزدیک مزار شیخ طبرسی )

درگذشت آیت الله العظمی شیخ محمدتقی آملی (1391ق)

تولد و زادگاه
در سال 1304 هـ . ق در تهران و در خانواده ای فرهیخته، کودکی دیده به جهان گشود. پدرش، مولی محمد آملی (1336 ـ 1263 ق) و مادرش، دختر ملا محمد سیبویه هزار جریبی است؛ آن ها نام این نو رسیده را «محمد تقی» برگزیدند.
تحصیل
هنگامی که استعداد آموزش در محمد تقی فراهم شد، پدرش او را به مکتب سپرد تا خواندن و نوشتن را فرا بگیرد. پس از آن، وی را به مدرسه علمیه خازن الملک فرستاد. محمد تقی در سن ده سالگی، کتاب هایی چون: سیوطی و جامی را به خوبی فرا گرفت و در این راه به موفقیت هایی رسید.
آثار ملا محمد آملی
از این دانشور مبارز آثاری به جا مانده که برخی از آن ها به شرح ذیل است:
1. حاشیه بر فرائد شیخ انصاری. 2. شرح بر کلمه شریفه «لا اله الا الله» (این رساله به خط وی و اکنون نزد آیه الله حسن زاده آملی نگهداری می شود». 3. حاشیه بر شرح مطالع. 4. حاشیه بر شرح شمسیه (این اثر چاپ شده است). 5. رساله فتوائیه (تلخیص واجبات)، پیرامون عبادات، معاملات و احکام است که به زیور طبع آراسته گردیده است. 6. حاشیه بر اسفار، این اثر را که با خط ملا محمد آملی بوده است؛ فردی به رسم امانت از فرندش شیخ محمد تقی آملی برده است و دیگر برنگردانده است.[1]
خاطره تلخ
آیه الله شیخ محمد تقی آملی در خصوص دستگیری و . . . .

ادامه نوشته

زندگی ، شخصیت ، آثار و خدمات مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری (ره ) 26

 

زندگی ، شخصیت ، آثار و خدمات مرحوم آیة الله العظمی

حاج میرزا حسین فقیه سبزواری (ره ) ۲۶

مزار مرحوم فقیه سبزواری

مدفن پاک حضرت آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، در قسمت شمال غربی فلکه حضرت رضا علیه السلام ، کنار صحن باغ رضوان قرار دارد که دارای سالن مجهز و مجللی و درب مستقل و جایگاه می باشد و دائما زیارتگاه و مورد احترام ارادتمندان ایشان قرار دارد و . . .

ادامه نوشته