زندگی نامه آیة الله العظمی فقیه سبزواری

 عبدالله قاجار، عکاس بنام و مشهور عصر قاجاريان، با عکسي مربوط به يک قرن پيش که از حوالي حرم مطهر ميهمان چشم‌هاي‌مان کرده، ما را به سال‌هاي دور و درازي مي‌برد که حکايتي طولاني در دل دارد. به قبرستاني کهنه که شايد نامش را از اهالي قديمي محله‌هاي خيابان طبرسي شنيده باشيد؛ قبرستان قتلگاه.
اين قبرستان، امروز وجود ندارد ولي در سابق از مقابر معروف مجاور آستان مقدس رضوي بوده است. محل آن در قسمت شمالي بقاع متبرکه بوده و تا دهه‌ي پنجاه نيز در محدوده‌ي فلکه‌ي بزرگ حضرت قرار داشته است و دور آن را نرده‌ي آهني کشيده بودند. اکنون با کمي دقت مي‌توان ديد که مقبره‌ي مرحوم امين‌الاسلام، فضل‌بن‌حسن طبرسي در اين قبرستان بوده و حالا در کنار خيابان نوقان قرار دارد. اين مقبره را بايد تنها يادگار بدانيم از قبرستاني که نامش را برديم.
در قديم اين قبرستان را غسلگاه مي‌ناميده‌اند و معتقد بوده‌اند امام رضا(ع) را در اين مکان غسل داده‌اند و بعد از اين در محاورات عوام به قتلگاه تبديل شده است. جالب است که مؤلف منتخب‌التواريخ نيز در اين باره نوشته است: «از هنگامي که ازبک‌ها در اين محل گروهي را به قتل رسانيده‌اند اين مکان به اين نام مشهور شده و از آن زمان به خاطر کشتار مردم مشهد به قتلگاه نام گرفته است.»

اما آن‌که در قديم آنجا را غسلگاه مي‌دانسته‌اند و به اين نام شهره بوده شايد دور از حقيقت نباشد. چراکه وسعت باغ حميدبن قحطبه که امام را در آن‌جا به شهادت رسانيده‌اند حدود يک ميل در يک ميل نوشته‌ شده و احتمال مي‌رود امام را در گوشه‌اي از آن باغ غسل داده باشند و بعد مردم، آن‌جا را به همين نام از يک‌ديگر نقل کرده‌اند.
قبرستان قتلگاه به علت مجاورت با اماکن متبرکه اهميت زياد دارد. طوري‌که شخصيت‌هاي بزرگ و مشهوري مانند طبرسي را در آن‌ به خاک سپرده‌اند. در کتب رجال و تواريخ مربوط به مشهد مقدس و ناحيه‌ي طوس، از افراد زيادي نام برده شده که در اين مقبره دفن شده‌اند.
اما درباره اين‌که چرا اکنون از اين قبرستان اثري نيست؛ بايد گفت در تحولاتي که زمان رضاشاه پهلوي در مشهد مقدس انجام و فلکه‌ي سابق طرح‌ريزي شد، قبرستان قتلگاه را تعطيل کردند و از دفن اموات در آن جلوگيري نمودند. طوري‌که مطلعان اظهار مي‌کنند مقداري از قبرستان در داخل فلکه‌ي حضرت سابق قرار گرفته بود و قسمت باقي‌مانده‌اش محصور شده و ديواري بلند پيرامونش کشيده شد و به صورت باغي درآمد که در سال‌هاي 1308 تا 1312 يعني زمان توليت محمد ولي‌خان اسدي به باغ رضوان معروف شد. اين نام را متصديان آن روزِ آستانه بر اين مکان نهادند و هيچ‌ سابقه‌ي تاريخي ندارد.

اين عکس قبرستان، از عبدالله قاجار و متعلق به سال 1271 هجري خورشيدي است. عکس‌هاي ديگري نيز از اين قبرستان و باغ رضوان، در مرکز اسناد آستان قدس رضوي موجود است که علاقه‌مندان مي‌توانند با مراجعه به مرکز اسناد واقع در بنياد پژوهش‌هاي آستان قدس رضوي(جنب ورودي شيخ طبرسي) آن‌ها را مشاهده کنند.